Stulecie „Budowlanki”

Społeczność ZSB już od jesieni 2018 roku uczestniczyła w rozmaitych wydarzeniach związanych ze stuleciem. W ubiegły piątek, na przykład, zorganizowano bieg stulecia, czyli 100 kilometrów na 100 lat. Biegli wszyscy: uczniowie, nauczyciele, pracownicy „budowlanki”, a także uczniowie zaprzyjaźnionego I Liceum Ogólnokształcącego Centrum Naukowo-Biznesowego. Wśród biegających nie mogło zabraknąć dyrektor szkoły Jolanty Skoczylas, biegł także Włodzimierz Zawadzki – mistrz olimpijski z Atlanty, obecnie trener kadry narodowej zapaśników. Była także gra miejska „100-lecie Zespołu Szkół Budowlanych”. Uczestnicy musieli wykazać się wiedzą o jednej z najstarszych szkół technicznych w kraju, a także popisać różnorodnymi umiejętnościami, w tym sportowymi i plastycznymi.

W ten piątek i sobotę natomiast zaplanowano główne uroczystości. O godz. 9 w piątek w budynku szkoły nastąpi otwarcie okolicznościowych wystaw, a także odsłonięcie pamiątkowej tablicy i muralu autorstwa artysty z Salwadoru - Roberto Vergary Lino. Potem uczestnicy obchodów przejdą do katedry, gdzie o godz. 12 odprawiona zostanie uroczysta msza święta w intencji obecnych i byłych nauczycieli oraz uczniów i absolwentów. Na godz. 13.30 zaplanowano okolicznościową akademię w Teatrze Powszechnym, a o godz. 18 chętni będą mogli obejrzeć spektakl. Natomiast o godz. 20 rozpocznie się wielki Bal Absolwentów.
Sobota będzie już mniej oficjalna. Od godz. 10 organizatorzy zapraszają absolwentów, nauczycieli, pracowników i uczniów do Zespołu Szkół Budowlanych na rozmowy, wspomnienia i zwiedzanie wystaw.

Zespół Szkół Budowlanych to jedna z nielicznych w regionie szkół, które swoją działalność rozpoczęły z chwilą odzyskania przez Polskę niepodległości. Podobnie, jak Zespół Szkół Technicznych, który obchody stulecia zorganizował 5 października, tak i ZSB wywodzi się od prywatnej Średniej Technicznej Szkoły Kolejowej, która w 1919 roku powstała w Skarżysku-Kamiennej. Dwa lata później placówka - decyzją władz kolejowych i oświatowych - została przeniesiona do Radomia. Znaczący udział w jej rozwoju miała, wówczas dopiero się budująca, Państwowa Fabryka Broni, która potrzebowała średniej kadry technicznej.
Przez dekadę uczniowie i nauczyciele musieli pracować w wynajmowanych budynkach i pomieszczeniach. Dopiero w 1930 roku – dzięki staraniom dyrektora Leona Mroczkowskiego i pomocy Fabryki Broni, która ofiarowała plac – powstały przy ul. Kościuszki 7 nowoczesne warsztaty, a dwa lata później – piękny, nowoczesny budynek dydaktyczny.

Wzorowa organizacja i wysoki poziom kształcenia stawiały radomską szkołę techniczną z wydziałami: mechanicznym, budowlanym i drogowym (od 1938 roku nosiła nazwę „Państwowe Szkoły Przemysłowe w Radomiu”) w szeregu najlepszych w kraju. Uczniowie garnęli się do zajęć pozalekcyjnych; prężnie działał tu czterogłosowy chór męski, orkiestra dęta i zespół mandolinistów, zespół teatralny, krajoznawczy i żywego słowa, a także szkolny klub sportowy i wydawnictwo „Ku szczytom”.

Wojna i okupacja sprowadziły działalność szkoły do warsztatów i bardzo ograniczonego programu dydaktycznego. Ponieważ częściowo chroniła przed wywózką na roboty przymusowe do Niemiec, stała się schronieniem dla wielu ludzi podziemia. Jednym z nich był uczeń Jan Sońta ps. „Ośka”, legendarny przywódca Batalionów Chłopskich. Szkoła poniosła w tym okresie największe ofiary – życie straciło 77 nauczycieli i absolwentów oraz 17 uczniów. Dyrektorem, któremu przyszło kierować szkołą w okupacyjnych warunkach był wybitny pedagog, naukowiec, technolog i działacz oświatowy Bolesław Egiejman.
Po zakończeniu wojny Państwowe Szkoły Przemysłowe wznowiły działalność. Nie lada sensacją stało się przyjecie do PSP w roku szkolnym 1949/50 trzech pierwszych w historii placówki dziewcząt. W sumie uczyło się tu 1700 młodych ludzi.

31 grudnia 1951 roku w wyniku reorganizacji szkolnictwa zawodowego w Polsce nastąpił podział Państwowych Szkół Przemysłowych na trzy samodzielne jednostki: Technikum Mechaniczne, Technikum Drogowe i Technikum Budowlane. TB musiało się wyprowadzić z ul. Kościuszki – przydzielono mu na siedzibę, tymczasowo, budynek bursy leśników przy ul. 1 Maja 68a.

Od 15 grudnia 1968 roku szkoła o nazwie Zespół Szkół Budowlanych mieściła się w nowym, nowocześnie zaprojektowanym, wyposażonym i urządzonym budynku dydaktycznym przy ul. Kościuszki 7. Jej wizytówką – poza znakomicie wykształconymi absolwentami – był od 1970 do 1996 roku Harcerski Zespół Artystyczny „Kamerton” pod dyrekcją Aleksandra Sawickiego - absolwenta, a później nauczyciela szkoły. W 1990 roku w ZSB założone zostało Liceum Sztuk Plastycznych - dziś samodzielna szkoła.

Chlubą ZSB są wybitni i znani absolwenci: architekci, konstruktorzy, nauczyciele akademiccy, działacze polityczni i społeczni, publicyści, muzycy, tancerze i śpiewacy. Szkoła ma swój znak, hymn i sztandar.