Adam Duszyk, wicedyrektor Muzeum im. Jacka Malczewskiego i pomysłodawca otwartej w ubiegły piątek ekspozycji, przyznaje, że realizacja projektu okazała się nadspodziewanie trudna. - Myśleliśmy, że znajdziemy o wiele więcej portretów i obrazów. A choć kwerenda w muzeach w całej Polsce trwała ponad półtora roku, okazało się, że tych eksponatów nie ma tak dużo – zdradził podczas wernisażu.
„Radomian portret własny” to nawiązanie – i przypomnienie – otwartej w 1979 roku w Muzeum Narodowym w Krakowie, kultowej dziś, ekspozycji Marka Rostworowskiego „Polaków portret własny”. Tej bardzo ważnej wystawy nie pokazywała telewizja, nie słuchać było o niej w radiu, nie pisała o niej prasa. A mimo to obejrzało ją ponad 80 tys. osób.
- Ta nasza ekspozycja też ma cel dydaktyczny. Chcemy nią rozpocząć budowę nowej tożsamości Radomia. Chcemy przywrócić radomianom dumę z miasta i pokazać, jak mądrzy, wspaniali i odważni ludzie tutaj mieszkali – mówił podczas otwarcia ekspozycji Adam Duszyk. - Wystawa jest wyjątkowa z jeszcze jednego względu – wśród tych stu postaci znajdziecie państwo ponad 50 takich, które reprezentują świat kultury i sztuki; to architekci, malarze, rzeźbiarze... Ta duchowa strona miasta była dotychczas bardzo rzadko eksponowana. Dlatego Radom kojarzony jest jako miasto robotnicze, poprzemysłowe.
https://www.cozadzien.pl/zdjecia/radomian-portret-wlasny-w-im-jacka-malczewskiego-zdjecia/76527
Historia miasta w portretach ludzi
Leszek Ruszczyk, dyrektor Muzeum im. Jacka Malczewskiego przekonywał, że wystawa poprzez portret ukazuje wielkość i wyjątkowość Radomia. - Możecie państwo podziwiać portrety władców związanych z grodem nad Mleczną, wybitnych przedstawicieli nauki, kultury i sztuki urodzonych w Radomiu i z Radomiem związanych - wyliczał.
Wśród tych wybitnych nie mogło zabraknąć Jacka Malczewskiego i Józefa Brandta, Wacława Ichnowskiego i Karola Hoppena. Jest Andrzej Wajda i jego brat Leszek, jest Umiński, Mikos, Zwoliński, ostatnio zmarli Jerzy Kutkowski i Leszek Kwiatkowski. Są architekci: Kazimierz Prokulski, ojciec i syn Alfons i Andrzej Pinno. Jest przepiękna tkanina urodzonej w Radomiu Jolanty Owidzkiej - uważanej, obok Magdaleny Abakanowicz, za jedną z najwybitniejszych twórczyń tkanin monumentalnych, a mało znanej w rodzinnym mieście.
Wiceprezydent Mateusz Tyczyński zachęcał, by szczególną uwagę zwrócić na portrety tych, którzy „potrafili tworzyć”. - Bo tych, którzy umieją walczyć, jest dużo, a tych, którzy umieją tworzyć, zawsze brakuje - zauważył. - To niezwykła okazja, by poznać historię miasta poprzez historię ludzi.
Wystawie towarzyszy, bezpłatny, katalog, który można traktować także jako przewodnik po historii Radomia.
Pierwszy taki katalog
W piątkowe popołudnie w muzeum otwarta została też inna ekspozycja – projektów tzw. willi spiętrzonych, autorstwa urodzonego w Radomiu znakomitego architekta Andrzeja Pinno. Wernisaż obu wystaw stał się okazją do szczególnych podziękowań dla Barbary Michejdy-Pinno, żony profesora.
- W latach 2002-2006 zbiory muzeum wzbogaciły się o dar przekazany przez prof. Andrzeja Pinno, męża pani Barbary. Bogatą i różnorodną kolekcję stanowią w większości przedmioty pochodzące z reprezentacyjnej kamienicy Karschów przy pl. Konstytucji 3 Maja, zamieszkiwanej przez kilka pokoleń spokrewnionych ze sobą rodzin Karschów, Łagodzińskich i Pinno. Siłą tego zbioru jest wielka różnorodność obiektów – od dzieł sztuki, wyrobów rzemiosła artystycznego i wyrobów przemysłowych z XIX i XX wieku poprzez wielką liczbę pamiątek i przedmiotów osobistych - mówił Leszek Ruszczyk. - Utworzenie kolekcji przez pana Andrzeja Pinno nie byłoby możliwe bez udziału jego żony, Barbary, która w pełni popierała jego zamiary i uczestniczyła we wszystkich działaniach związanych z przygotowaniem tego zbioru do przekazania na rzecz muzeum. Dzięki jej oddaniu kolekcja wzbogaciła się znacznym legatem darczyńcy. Przy jej zaangażowaniu i wkładzie pracy w przygotowanie merytoryczne i redakcyjne mógł powstać katalog kolekcji. To pierwszy w muzealnictwie polskim katalog tak wszechstronnie opracowany i opisujący tak bogaty i bardzo różnorodny zbiór.
Wicemarszałek Rafał Rajkowski wręczył Barbarze Michejdzie-Pinno medalu Pro Masovia – za wybitne zasługi oraz całokształt działalności na rzecz woj. mazowieckiego.
Na zasadzie geometrii przestrzennej
Dziękując za zaszczytne wyróżnienie Barbara Michejda-Pinno nie ukrywała, że wydanie katalogu zajęło lata. Prace nad nim zapoczątkował w 2005 roku ówczesny dyrektor MJM, Janusz Pulnar. Podjął je, po dziesięcioletniej przerwie, w 2016 roku, kolejny dyrektor - Adam Zieleziński. Iwona Micke, Elżbieta Kwiecień i Katarzyna Wrona drobiazgowo opracowały każdy z zabytków. – Wspomina się w katalogu, że w XIX wieku wydanie w Polsce 28 tomów Encyklopedii Powszechnej zajęło Samuelowi Orgelbrandowi dziewięć lat. Prace nad naszym jednym wydawnictwem trwały w sumie 16 lat – zauważyła ze śmiechem. - A bez dobrej woli i zrozumienia ze strony urzędu marszałkowskiego prawdopodobnie nie ukazałby się i teraz.
Barbara Michejda-Pinno przybliżyła zwiedzającym ideę willi spiętrzonych. - Bardzo trudno jest w domach wielorodzinnych w każdym mieszkaniu utworzyć jedno pomieszczenie wyższe. Bo jeśli jeden pokój w pięciopokojowym mieszkaniu będzie wyższy, to na następnym piętrze zabraknie miejsca. Od dziesiątków lat wiele najznakomitszych architektów, łącznie z Le Corbusierem, próbowało ten problem rozwiązać, ale bezskutecznie – opowiadała żona profesora Pinno. - Tymczasem mój mąż, opierając się na pewnej zasadzie geometrii przestrzennej, doszedł do tego, jak zbudować wielopiętrowy blok, w którym każde mieszkanie będzie miało jedno pomieszczenie wyższe – reprezentacyjne, do przyjmowania gości, bibliotekę czy na studio artystyczne.
W sali, której ściany obwieszone są projektami willi spiętrzonych i przy stole obłożonym katalogami „Kolekcja rodziny Pinno”, które każdy chętny mógł zabrać do domu, zwiedzający toczyli z panią Barbarą długie rozmowy.
Kuratorskie oprowadzania
W niedzielę, 10 października o godz. 12 autorzy i kuratorzy „Radomian portretu własnego”: Adam Duszyk, Magdalena Kołtunowicz i Paulina Szymalak-Bugajska zapraszają na oprowadzanie kuratorskie po wystawie.
