O stworzenie Szlaku Pamięci Żydów Radomskich, którzy przed wojną stanowili 30 proc. mieszkańców naszego miasta, od kilku lat starała się m.in. Resursa Obywatelska, organizująca cykliczne Spotkania z Kulturą Żydowską „Ślad”. - Chodziło nam o to, by dawnych mieszkańców Radomia przypominały nie tylko spektakle, filmy, wystawy czy happeningi. Dlatego pomysł wytyczenia szlaku po istniejących w przestrzeni miejskiej śladach żydowskiego życia, działalności zgłaszaliśmy do budżetu obywatelskiego. O tym, jak ważki to temat, może świadczyć fakt, że nie ma miesiąca, by nie dzwonili do nas potomkowie radomskich Żydów, szukający swoich korzeni – przypomina Renata Metzger, dyrektor Resursy Obywatelskiej. - Ale projekt w budżecie obywatelskim nie przeszedł. Na szczęście pan prezydent uznał, że sprawa jest na tyle ważna, że zostanie zrealizowana przez miasto.
Zdecydowano, że w mieście stanie 11 tablic ze zdjęciami i krótkim opisem w trzech językach: polskim, angielskim i hebrajskim. Więcej informacji będzie można znaleźć na stronie internetowej, na którą będą odsyłać kody QR z tablic; strona jest aktualnie budowana. Szlakiem radomskich Żydów przejdziemy od synagogi (ul. Podwalna/ Bóżniczna), poprzez tzw. duże getto (ul. Wałowa), obóz pracy przy ul. Szwarlikowskiej, szpital starozakonnych (ul. Limanowskiego 23), dawny szpital psychiatryczny (pl. Stare Miasto 13), siedzibę stowarzyszenia „Ezra” (ul. Traugutta 52), siedzibę Żydowskiej Gminy Wyznaniowej (ul. Żeromskiego 9), Dom Starców i Kalek Wyznania Mojżeszowego (ul. Warszawska 3), tzw. małe getto (ul. Słowackiego/ Złota) i obóz pracy przy ul. Szkolnej (ul. Śląska/ al. Grzecznarowskiego) po cmentarz żydowski (ul. Towarowa). Do szlaku włączone zostanie również dawne Gimnazjum Towarzystwa „Przyjaciół Wiedzy” (ul. Kilińskiego 13), ale na jego siedzibie już znajduje się pamiątkowa tablica, więc nowa nie będzie potrzebna.
Nie sposób nie zauważyć, że 30 proc. przedwojennych mieszkańców Radomia to byli Polacy pochodzenia żydowskiego. Dlatego cieszę się, że możemy ten projekt zrealizować – mówi prezydent Radosław Witkowski. - To małe gesty, ale pokazujące, że jesteśmy miastem nowoczesnym, otwartym. Miastem, które szanuje swoją historię.
Na razie trwa, prowadzona przez Miejski Zarząd Dróg i Komunikacji, procedura wyłonienia wykonawcy tablic. Jak zapewnia wiceprezydent Konrad Frysztak, Szlak Pamięci Żydów Radomskich „Ślad” będzie gotowy do 14 lipca. - Ale uroczyste otwarcie szklaku zaplanowaliśmy na początek sierpnia, a to z tego względu, że w tym roku, 5 sierpnia przypada 75. rocznica likwidacji radomskiego getta – tłumaczy Renata Metzger. - Zaprosiliśmy panią ambasador Izraela w Polsce; do Radomia przyjadą też dawni żydowscy mieszkańcy i potomkowie radomskich Żydów.
Obchody potrwają około tygodnia. Będzie koncert Niny Stiller – polskiej aktorki, pieśniarki i tancerki, spektakl Teatru Resursa, wystawy, spotkanie z Łukaszem Krzyżanowskim, radomianinem, autorem książki „Dom, którego nie było”. Specjalnie na obchody okrągłej rocznicy likwidacji getta przygotowywane jest wyjątkowe wydawnictwo - „Księga Radomia”, na którą składają się wspomnienia i relacje ocalałych z Holocaustu radomskich Żydów. Ta księga pamięci powstała na początku lat sześćdziesiątych w USA, a teraz została przetłumaczona.
Najświeższe wiadomości z Radomia i regionu znajdziesz na profilu CoZaDzien.pl na Facebooku - TUTAJ.
