Gdzie jest równie pięknie, jak tu?

Tytułem wstępu

Puszcza Kozienicka jest bardzo dobrze znana mieszkańcom Radomia. To kompleks leśny o powierzchni około 30 000 hektarów, który urzeka bogactwem przyrody i jest wspaniałym miejscem na wypoczynek. Położona jest na granicy powiatu kozienickiego i radomskiego. Obecna nazwa utrwaliła się dopiero w XIX wieku. Przedtem była nazywana Puszczą Jedleńską. Z historii wiemy, że tereny te upodobał sobie król Władysław Jagiełło, który często polował i nocował w Jedlni.
Aby zachować piękno roślinności oraz naturalnych lasów na terenie Puszczy został utworzony w 1983 roku Kozienicki Park Krajobrazowy. Na jego terenie znajduje się 15 rezerwatów, gdzie w każdym podjęte są ochroną tylko niektóre składniki przyrody. Stanowią one 1/3 powierzchni całego Parku. Najsłynniejszym rezerwatem są Źródła Królewskie, które swoją nazwę zawdzięczają starej miejscowej wieści, jakoby sam król Jagiełło pijał wodę z lokalnego źródła. Stwierdzono tu aż 201 gatunków roślin, co jest gratką dla botaników. 

Warto również wspomnieć o 307 uznanych pomnikach przyrody. Stanowią one w głównej mierze pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Najbardziej znanym jest dąb szypułkowy „Zygmunt August”, a także głaz narzutowy „Cygańska Bryczka”. Turystyczną atrakcją jest utworzona w 2007 roku stacja meteorologiczna. Składa się z czujnika temperatury, czujnika wilgotności, deszczomierza, wiatromierza i czujnika usłonecznienia. Zainstalowano tam również kamerę internetową, która śledzi pogodę w całej Puszczy.

Dla turysty

W wyniku działań miejscowych nadleśnictw i samorządów zostały przygotowane wiaty ze stołami i ławami, parkingi leśne, pola biwakowe i tarasy widokowe. W Augustowie i przy nadleśnictwach: Kozienice, Radom i Zwoleń znajdują się izby edukacyjne wyposażone w sprzęt audio – wizualny oraz liczne eksponaty. Swoją wiedzą dzielą się przygotowani leśnicy. Równie atrakcyjne są opracowane ścieżki dydaktyczne.

lp	nazwa ścieżki	rodzaj	lokalizacja	długość (km)	czas przejścia (h)
1	Pionki	przyrodnicza	rez. „Pionki”	1,5	1,5 - 2
2	Pionki	krajobrazowa	rez. „Pionki”	3	2 - 3
3	Jedlnia	przyrodniczo- leśna	rez. „Jedlnia”	2,5	2,5
4	Krępiec PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjciIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+ PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjciIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+	przyrodniczo - krajobrazowa	rez. „Krępiec”	2,5	2,5
5	Miodne	przyrodniczo - leśna	rez. „Miodne” i „Ługi Helenowskie”	3,5	3
6	Królewskie Źródła	dydaktyczna	rez. „Źródło Królewskie”	3	2 - 3
7	Królewskie Źródła	przyrodniczo - leśna	rez. „Źródło Królewskie”	0,5	0,5
8	Śródborze	przyrodniczo - leśna	leśnictwo „Przejazd”	3	2 - 3
9	Nad Pacynką	przyrodniczo - leśna	Las Rajecki PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjQxIiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjQxIiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K	4	2,5 – 3,5

Od 2005 roku wyznaczone zostały szlaki rowerowe przez Zarząd Kozienickiego Parku Krajobrazowego. Jest to 15 dobrze oznakowanych tras od 3 do 53 kilometrów i są podzielone na różne stopnie trudności. Oznaczone są kolorami: zielonym, czerwonym, niebieskim, żółtym i czarnym.

1. Bartodzieje PKP - Goryń - Stare Mąkosy - Stoki - rezerwat Ponty - Augustów - rezerwat Źródło Królewskie - Garbatka-Letnisko - Czarnolas.
Długość trasy: 46 km

2. Brzóza - Przejazd - rezerwat Zagożdżon - Augustów - Pionki - Suskowola - Sucha - Koszary - Zwoleń.
Długość trasy: 38,4 km

 3. Jedlnia-Letnisko PKP - Groszowice - Sadków - Radom lotnisko.
Długość trasy: 12 km

 4. Lesiów PKP - Jastrzębia - rezerwat Ciszek - Kieszek - rezerwat Jedlnia - Jedlnia-Letnisko - Słupica - rezerwat Ługi Helenowskie - Antoniówka - Policzna - Czarnolas.
Długość trasy: 53,7 km

5. Świerże (prom) - rezerwat Góźdź - Cztery Kopce - rezerwat Zagożdżon - Augustów - Januszno - Żytkowice PKP - Brzustów - Anielówka - Jedlanka - Zwoleń.
Długość trasy: 50,35 km

6. Kozienice (ul. Radomska, straż pożarna) - Śmietanki - Ruda - Molendy - Garbatka-Letnisko (destylarnia żywicy) - Garbatka Podlas - Bąkowiec - Wola Klasztorna - Opactwo - Zajezierze PKP.
Długość trasy: 27 km

7. Rezerwat Ciszek - Stoki.
Długość trasy: 3 km

8. Pionki (Nadleśnictwo Kozienice) - Skansen Kolejki Leśnej - rezerwat Brzeźniczka - "Leśniczówka".
Długość trasy: 7,5 km

9. Piotrkowice wał - Majdany - Kozienice ośrodek MGOSiR - Cudów - Przewóz - rzeka Wisła.
Długość trasy: 12,8 km

10. Kozienice Urząd Miasta - Przewóz
Długość trasy: 2,7 km

11. Piaski - Wólka Tyrzyńska - Samwodzie - wał wiślany - Piotrkowice - Holendry Kuźmińskie - Nowa Wieś - Świerże Górne - Jesionki - Wola Chodkowska - Bobrowa Woda - Duch - Stanisławice - "Leśniczówka" - Kajzerówka - Śmietanki - Piaski
Długość trasy: 53,55 km

12. Nowa Wieś - Holendry Piotrkowskie - Majdany - Chartowa - Julianówka.
Długość trasy: 10 km

13. Wola Chodkowska - Ryczywół - Wilczkowice Górne (rzeka Wisła).
Długość trasy: 7,5 km

14. Kozienice (biblioteka publiczna) - Budy - Katarzynów - Stanisławice
Długość trasy: 4,2 km

15. Ośrodek Edukacji Ekologicznej i Integracji Europejskiej Lasów Państwowych w Jedlni-Lotnisko - rezerwat Jedlnia - rezerwat Ciszek - Królewska Droga - Wielka Góra - Szlabanowa Droga - Dąbrowa Kozłowska - rezerwat Jedlnia - Ośrodek Edukacji Ekologicznej i Integracji Europejskiej Lasów Państwowych w Jedlni-Letnisko.
Długość trasy: 17,5 km.

W granicach kozienickiego parku znajduje się 25 zabytków, które warto zobaczyć. Są to m.in. kościoły, kapliczki, cmentarze, budynki pałacowe i gospodarcze. Oprócz tego można odwiedzić muzea i skanseny.

• Oleksów - kościół z XVII wieku
• Policzna - kościół i pałac z XIX wieku wraz z parkiem
• Brzóza - kościół klasycystyczny z XIX wieku
• Sieciechów - ruiny fortu twierdzy Modlin, kościół z XVIII wieku
• Zwoleń - kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z XVI wieku wraz z kaplicą Kochanowskich
• Gródek - kościół renesansowy z XVI wieku
• Jedlnia - teren łowów króla Jagiełło
• Czarnolas - muzeum Jana Kochanowskiego
• Pionki - skansen kolejki wąskotorowej
• Augustów - Izba Dydaktyczno - Muzealna
• Żytkowice - pomnik Legionistów poległych w bitwie pod Laskami i Anielinem
  

 

Ciekawostki

Podczas zarazy w Krakowie w 1466 roku Władysław Jagiełło przybył do swojej rezydencji letniej w Kozienicach wraz z żoną, gdzie rok później przyszedł na świat przyszły król Polski Zygmunt I Stary. Na cześć tego wydarzenia powstał obelisk w Siedlcach, który przetrwał do dziś i jest jednym z najstarszych w Polsce.

Puszcza Kozienicka odegrała również ważną rolę w zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem. Polowania i bartnictwo (zlikwidowane w XIX wieku) były źródłem pożywienia. Mięso posypywano solą i przechowywano.

Tutaj obozowały wojska Kościuszkowskie i walczyli powstańcy styczniowi.

Podczas I Wojny Światowej trwały tutaj regularne walki. Do dziś przetrwały pozostałości po 26-ciu cmentarzach z tamtego okresu.