25 czerwca 2022 r. mija 46. rocznica Radomskiego Protestu Robotniczego Czerwiec '76. 46 lat temu po zapowiedzianych przez premiera Piotra Jaroszewicza podwyżkach cen na podstawowe artykuły żywnościowe, doszło do strajków i demonstracji m.in. w Ursusie, w Płocku i w Radomiu. W Radomiu strajk rozpoczęli robotnicy Zakładów Metalowych im. gen. Waltera, którzy wkrótce po rozpoczęciu pierwszej zmiany, ignorując nieudolne wysiłki dyrekcji, wyszli na ulicę, aby powiadomić o strajku inne zakłady i ruszyć pod gmach KW PZPR. W kulminacyjnym momencie na ulicach miasta demonstrowało około 20–25 tys. osób.
Jak pisze historyk Paweł Sasanka, protesty te stanowiły pierwszy symptom kryzysu ekonomicznego, narastającego w drugiej połowie lat siedemdziesiątych XX w. Doprowadziły też do powstania pierwszej jawnej organizacji opozycyjnej - Komitetu Obrony Robotników. Dla mieszkańców miasta oznaczały represje, na czele ze "ścieżkami zdrowia" i pokazowymi procesami sądowymi.
Zaczęło się w Radomiu
Wspomnienie tamtych wydarzeń jest wciąż żywe i rokrocznie upamiętniane. Tradycyjnie przy pomniku u zbiegu ulic Żeromskiego i 25 Czerwca została odprawiona msza święta "Pamięci bohaterów Czerwca '76", a poprzedziła ją uroczystość przed gmachem Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, gdzie przed laty mieściła się siedziba Komitetu Wojewódzkiego PZPR.
- Co roku kolejne rocznice tych wydarzeń obchodzimy pod hasłem „Zaczęło się w Radomiu”. Protest robotniczy w czerwcu 1976 roku jest bowiem uznawany za początek przemian ustrojowych w Europie środkowo-wschodniej. Polacy zrozumieli wtedy, że aby wygrać trzeba budować wspólnotę. I to wyzwanie, które stoi przed nami wszystkimi każdego dnia. Pomimo różnic jakie nas dzielą, mamy obowiązek budować wspólnotę, która nikogo nie wyklucza - mówił podczas uroczystości prezydent Radomia Radosław Witkowski.
Podczas uroczystości prezydent podziękował uczestnikom robotniczego protestu za odwagę, która pozwoliła uczynić niezwykle ważny krok ku pokonaniu komunistycznej władzy. - Odebraliśmy od was cenną lekcję. Lekcję uporu i odwagi, by wbrew propagandowym przekazom, którymi Polacy byli karmieni każdego dnia, przeciwstawiać się niesprawiedliwości. Pokazaliście, jak cenną wartością jest ludzka godność. Pokazaliście jak się o nią upominać i z tego miejsca, za tę naukę dziękuję. Cześć i chwała radomskim bohaterom! - mówił prezydent do uczestników protestu.
Uczyniono z nas chuliganów i warchołów
Podczas uroczystości głos zabrał m.in. prezes Stowarzyszenia Radomski Czerwiec 76 Stanisław Kowalski, który przyznał, że cieszy go fakt, że pamięć o Radomskim Czerwcu jest żywa i obecna w przestrzeni publicznej. - Od tamtych wydarzeń minęło już 46 lat, ale dla nas, ludzi Czerwca, to tak, jakby to było wczoraj. Ten dzień pozostał w naszych sercach i umysłach na zawsze. Przez wiele lat starano się dyskredytować naszą historię. Uczyniono z nas chuliganów i warchołów. Jednak pomimo wysiłku komunistów, nie osiągnięto zamierzonego celu - mówił Kowalski. - Stoimy naprzeciw miejsca, gdzie mamy ogromną nadzieję, że w najbliższym czasie powstanie monument upamiętniający tamte dni. Będzie uhonorowaniem naszych starań o godne uczczenie pamięci wszystkich ludzi biorących udział w proteście.
https://www.cozadzien.pl/radom/dzialacze-dawnej-opozycji-uhonorowani/83578
W uroczystościach rocznicowych wzięli udział uczestnicy tamtych wydarzeń, włodarze miasta, powiatu radomskiego, parlamentarzyści i posłowie Prawa i Sprawiedliwość i Koalicji Obywatelskiej. Obecny był także Antoni Macierewicz. - Pamięć o bohaterach wymaga, aby polskie społeczeństwo, ale również inne narody pamiętały o bohaterstwie podjętym przez radomskich robotników. Powstanie radomskie, bo tak trzeba nazwać to, co się wtedy wydarzyło, było zrywem, walką z komunistycznym okupantem - powiedział w swoim przemówieniu Antoni Macierewicz.
Podczas uroczystości zostały złożone kwiaty przy tablicy pamiątkowej na ścianie gmachu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych i przy Pomniku Ludzi Skrzywdzonych w związku z Robotniczym Protestem 25 czerwca 1976 roku. Wręczono także medale Pro Patria w uznaniu szczególnych zasług w kultywowanie pamięci o walce o niepodległość ojczyzny.
https://www.cozadzien.pl/radom/rm-byle-razem-muzyczne-upamietnienie-czerwca76/83584
