Ulica Henryka Mierzejewskiego
Osiedle Akademickie
Równoległa do ul. Marcelego Karczemnego, prostopadła do ul. Bolesława Chrobrego
Mechanik, twórca metrologii technicznej w Polsce, autor pierwszej polskiej monografii poświęconej obróbce skrawaniem, konstruktor obrabiarek i organizator polskiego przemysłu obrabiarkowego, założyciel Stowarzyszenia Mechaników Polskich i jego pierwszy prezes.
Syn Czesława Mierzejewskiego i Ireny z Krzywoszewskich urodził się 6 listopada 1881 roku w Warszawie, w rodzinie z tradycjami technicznymi. Kiedy Henryk był małym dzieckiem, cała rodzina przeniosła się do Radomia. W wieku 12 lat miał poważny wypadek, po którym w nodze wywiązała się gruźlica kości. W ciągu następnych siedmiu lat przeszedł cztery skomplikowane operacje, ale prawa noga pozostała krótsza.
Choroba spowodowała, że wykształcenie Henryk Mierzejewski zdobywał jako ekstern. Do eksternistycznej matury w Szkole Handlowej Franciszka Laskusa w Warszawie, którą zaliczano do lepszych zakładów naukowych, dających gruntowne przygotowanie do pracy zawodowej, przystąpił w 1901 roku. Po maturze zdecydował się na studia na Wydziale Mechanicznym Warszawskiego Instytutu Politechnicznego (obecnie Politechnika Warszawska). Bardzo szybko zaangażował się w działalność rewolucyjno-niepodległościową. W Radomiu włączył się w organizację strajków szkolnych; pracował też w konspiracyjnej drukarni PPS i współredagował jej tajne pismo „Wici”. W 1906 roku władze carskie wpadły na trop jego działalności. Został aresztowany. Na proces czekał w więzieniu prawie rok. Sąd skazał go na trzyletnią zsyłkę na Syberię. Wyrok – po interwencji wuja Henryka, popularnego pisarza Stefana Krzywoszewskiego – zamieniono na przymusowy wyjazd za granicę.
Mierzejewski zdecydował się na wyjazd do Belgii, do Liege. Tam rozpoczął studia na wydziale technicznym uniwersytetu. W 1909 roku ukończył uczelnię z wyróżnieniem, uzyskując tytuł inżyniera mechanika. 20 sierpnia tego samego roku ożenił się z artystką malarką Barbarą Hemplówną. Miał z nią dwóch synów: Czesława i Jerzego.
Mierzejewski wrócił z Belgii do Radomia, by po roku przenieść się do Warszawy. Tam rozpoczął pracę w Towarzystwie Akcyjnym „Fabryka Maszyn M. Gerlach i E. Pulst”. Był Mierzejewski wiodącym konstruktorem, który przyczynił się znacząco do zbudowania w rekordowym czasie 10 miesięcy wielkiej heblarko-strugarki podłużnej o masie ponad 122 ton. W 1915 został wykładowcą na Reaktywowanej Politechnice Warszawskiej. Cztery lata później mianowano go profesorem zwyczajnym i powołano na kierownika katedry konstrukcji i technologii obrabiarek PW. W latach 1923-1924 był dziekanem Wydziału Mechanicznego PW. Swoje honoraria przeznaczał na organizację Laboratorium Obróbki Metali i Pomiarów Warsztatowych.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości rozpoczęły się prace nad utworzeniem samodzielnego stowarzyszenia mechaników. 28 czerwca 1926 grupa założycielska Polskiego Komitetu Normalizacyjnego pod przewodnictwem prof. Mierzejewskiego doprowadziła do zebrania konstytucyjnego Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich. Na pierwszego prezesa wybrano Mierzejewskiego. Jeden z pierwszych oddziałów SIMP prezes utworzył w Radomiu.
W 1925 roku jako pierwszy zastosował metodę mikrofilmowania w badaniach mechanizmu tworzenia się wióra, co z uznaniem przyjęli delegaci na Międzynarodowym Zjazd Mechaniki Stosowanej w Hadze trzy lata później. Swoje dokonania przedstawił w książce „Podstawy mechaniki ciał plastycznych”. Jest także autorem kilkudziesięciu artykułów dotyczących teorii skrawania, konstrukcji obrabiarek, metrologii technicznej, teorii plastyczności oraz organizacji przemysłu i badań naukowych.
Prof. Mierzejewski zmarł nagle 28 czerwca 1929 roku w Warszawie. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim.
Miejska Rada Narodowa nadała ulicy na osiedlu Akademickim imię Henryka Mierzejewskiego 29 czerwca 1982 roku.
