Testament jest to rozrządzenie majątkiem spadkodawcy na wypadek jego śmierci.
Kto może sporządzić testament?
Testament może sporządzić wyłącznie osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnej, a więc osoba, która ukończyła 18 rok życia, nie została ubezwłasnowolniona całkowicie bądź też częściowo, a także kobieta, która uzyskał pełnoletność po ukończeniu 16 roku życia na skutek wyrażenia przez sąd zgody na zawarcie małżeństwa. Przy czym należy pamiętać, że testamentu nie można sporządzić ani też odwołać przez przedstawiciela, tj. pełnomocnika.
Formy testamentu
Kodeks cywilny rozróżnia testamenty zwykłe, do których zalicza: testament halograficzny, czyli sporządzony własnoręcznie, testament notarialny oraz testament alograficzny, tj. ostatnia wola spadkodawcy złożona wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego, oraz testamenty szczególne: testament ustny, testament ustny sporządzony w trakcie podróży statkiem morskim lub powietrznym oraz testament żołnierza.
Najczęściej spotykaną formą testamentu jest testament sporządzony własnoręcznie a także testament notarialny.
Poniżej przedstawiamy, jakie wymogi należy spełnić, aby testament sporządzony własnoręcznie był równie ważny jak sporządzony u notariusza.
1. Testament halograficzny - własnoręczny musi być napisany przez spadkodawcę w całości pismem ręcznym. Nie jest dopuszczalne sporządzenie testamentu własnoręcznego, tj. złożenie oświadczenia za pomocą urządzeń technicznych (np. komputera czy maszyny do pisania). Wymóg własnoręczności jest spełniony także, gdy testament został sporządzony stopą bądź ustami. Nie spełnia natomiast wymogu własnoręczności zastosowanie pisma Braille-a z uwagi na brak indywidualności takiego pisma. Do sporządzenia ważnego testamentu testator może użyć dowolnego przedmiotu, który utrwala słowa na piśmie, w sposób umożliwiający ich odczytanie. Zaliczyć tutaj można długopis, pióro czy też ołówek. Testament ten można sporządzić na papierze, płótnie, desce lub innego rodzaju przedmiocie w dowolnym piśmie.
2. Testament halograficzny – własnoręczny musi być podpisany przez spadkodawcę. Podpis ten musi być własnoręczny. Podpis ten służy identyfikacji osoby, stwierdza jej wolę testowania i pozwala ustalić, że testator złożył oświadczenie woli oznaczonej treści. Podpis spadkodawcy powinien być umieszczony pod tekstem testamentu i składać się co najmniej z imienia i nazwiska. Rozrządzenia umieszczone pod podpisem są nieważne.
3. Spadkodawca musi opatrzyć taki testament datą. Data wskazuje w jakim czasie testament został sporządzony. Ma to znaczenie przy ustalaniu prawa obowiązującego w chwili sporządzania testamentu, zdolności spadkodawcy do sporządzenie testamentu, tj. czy był pełnoletni, a także czy nie był ubezwłasnowolniony, wzajemnego stosunku do siebie testamentów w sytuacji, gdy spadkodawca sporządził ich kilka. Data powinna zawierać wskazanie dnia, miesiąca i roku, chociaż przepisy kodeksu cywilnego tego wyraźnie nie wskazują.
Co, istotne w praktyce może się zdarzyć taka sytuacja, w której spadkodawca sporządził kilka testamentów, nie odwołując przy tym, poprzedniego. W takiej sytuacji postanowienia poprzedniego testamentu ulegają odwołaniu tylko w takim zakresie w jakim nie można ich pogodzić z treścią nowego testamentu.
WAŻNE: Przy zachowaniu powyższych przesłanek testament własnoręczny, tj. halograficzny jest tak samo ważny jak testament notarialny. Należy także pamiętać, aby o sporządzeniu własnoręcznego testamentu - o jego istnieniu i miejscu przechowywania, poinformować członka rodziny lub też osobę bliską dla testatora, tak aby po śmierci jego nie było wątpliwości czy zachodzi dziedziczenie z testamentu, czy też z ustawy.
W następnym artykule przedstawimy Państwu informacje dotyczące sporządzenia testamentu notarialnego oraz kosztów z tym związanych. Wyjaśnimy także kwestie dotyczące sporządzenia testamentu przez osobę niemogącą lub nieumiejącą pisać.
