Coraz częściej zażywamy leki psychotropowe uważając, że w taki sposób pokonamy stres i rozwiążemy problemy. Półki w aptekach uginają się pod ciężarem środków uspokajających. Jednak lecząc się na własną rękę, szybko można popaść w uzależnienie.- Często zażywam leki uspakajające. Muszę sobie jakoś radzić, bo mam stresującą pracę i stres przynoszę do domu, denerwując swoich bliskich. Nie mam czasu na spotkania ze znajomymi - mówi Zofia z Radomia.
Rosnącą popularność takich preparatów potwierdzają aptekarze. - Faktycznie, klienci coraz częściej kupują leki uspokajające. Myślę, że popularność tych preparatów jest związana z pędem życia, narastającym stresem, problemami, brakiem snu. Ludzie nie radzą sobie w takich sytuacjach. W telewizji widzimy mnóstwo reklam leków uspokajających. One również napędzają klientów. Poza tym kupimy je bez problemu - informuje farmaceutka z jednej z radomskich aptek.
Polacy zażywają "pigułki szczęścia", bo łatwo je zdobyć, szybko działają i rzeczywiście dają chwilę spokoju. Jednak kiedy przestają działać, stan poddenerwowania wraca. Na rynku są dostępne leki uspokajające na receptę i bez recepty. Są medykamenty ziołowe i chemiczne o silnym działaniu uspokajającym. Nazywamy je psychotropami lub antydepresantami, nie wiedząc, że to nie to samo.
Rozmawialiśmy na ten temat z drem Andrzejem Karczewskim, lekarzem psychiatrą ze szpitala w Krychnowicach.
Czy leki uspakajające pomogą nam poradzić sobie ze stresem?
Andrzej Karczewski: Odradzam samodzielne leczenie się, bowiem nie zawsze stan niepokoju, stres są wynikiem zaburzeń psychicznych. Niejednokrotnie zdarza się, że pacjent ma niedoczynność czy nadczynność tarczycy albo nadciśnienie tętnicze lub inne choroby i to powoduje wystąpienie objawów niepokoju lub lęku. Wtedy leki psychotropowe nie są konieczne, a pacjent wymaga całkiem innego pilnego leczenia.
Jakie substancje mają działanie uspokajające?
Leki uspokajające dzielimy na ziołowe i syntetyczne. Te pierwsze zawierają głównie wyciąg z kozłka lekarskiego, (popularna waleriana), szyszek chmielu czy też dziurawca. Organizm może się do nich przyzwyczaić i zobojętnieć na ich działanie. Natomiast leki syntetyczne składają się z substancji chemicznych, które mają silne działanie uspokajające, ale też często właściwości uzależniające. Powinny być zażywane pod kontrolą lekarza.
Jak działają leki uspokajające?
Objawowo, de facto niczego nie leczą. Nie rozwiązują problemów człowieka. Uspokajają go na chwilę.
Czy ziołowe leki uspokajające mogą uzależnić?
Fizycznie nie, ale istnieje zjawisko psychicznego uzależnienia, czyli wyrobienia w sobie nawyku sięgania po lek bez biologicznej potrzeby. Sam fakt posiadania takiego leku już uspokaja. Syntetyczne leki uspokajające np: z grupy benzodiazepin uzależniają, nadużywane mogą stać się powodem poważnych problemów psychicznych.
W jakich przypadkach stosowane są leki uspokajające?
Na stany niepokoju związane z kłopotami życiowymi, rodzinnymi, zawodowymi, finansowymi. Ludzie sami oceniają, w jakim są stanie i kupują lek uspokajający bez konsultacji z lekarzem. Nie pochwalam takiego zachowania. Jeśli chodzi o leki ziołowe, to ich dostępność jest duża. Leki syntetyczne możemy dostać na receptę od lekarza pierwszego kontaktu, więc z tym też nie ma większego problemu. Kłopot powstaje wtedy, kiedy zaczynamy się uzależniać od takich medykamentów. Do mnie trafiają ludzie, którzy walczą z uzależnieniem od leków psychotropowych. Zespół odstawienia wywołuje o wiele większy stres, niż ten przed zażywaniem leku. Warto wcześniej zastanowić się, czy zacząć brać takie leki, czy jednak jest to zbędne.
Jak radzić sobie ze stresem, by uniknąć zażywania leków uspokajających?
Rozmowa z osobą zaufaną lub terapeutą będzie pomocna. Warto zapytać samego siebie, co się dzieje w moim życiu, co mogę zmienić na lepsze, by zmniejszyć swój stres. Leki uspokajające nie rozwiązują problemów, ale pod kontrolą lekarza mogą być pomocne. Jednak stwierdzenie, że są to "pigułki szczęścia" nie jest trafne i nie należy ich tak traktować.
