Spacerkiem po historii - Apteka "Pod białym orłem"
Roksana Kowalewska/Fot. Michał Sołśnia
2012-05-30 00:17
Losy tej wyjątkowej apteki były bardzo burzliwe. Jej znakiem rozpoznawczym jest wymalowana na suficie sztukateria. Poznaj historię najciekawszej apteki w Radomiu.
Przez dziesiątki lat apteka zmieniała właścicieli. Do najbardziej
znanych należeli: w latach 50. XIX w. rodzina Podworskich, od końca XIX
w. do I wojny światowej Korneliusz Unger, a do czasów upaństwowienia jej
właścicielem była rodzina Bruśnickich.
Historia tego wyjątkowego miejsca sięga przełomu XVIII i XIX wieku. Zanim jednak usytuowana została w kamienicy, swoje lokum miała w drewnianym parterowym budynku przy ul. Lubelskiej, dzisiejszej ulicy Stefana Żeromskiego 5. Ów dom od 1806 roku był własnością Jana Konrada Burgharda, aptekarza z Warszawy, który od 1795 roku mieszkał w Radomiu. Następnie budynek w dzierżawę wziął Stanisław Kwiatkowski, aptekarz i przedsiębiorca budowlany z Radomia (1824 r.). Z czasem apteka wraz z przyległym do niej placem została przez niego wykupiona. Dopiero wtedy powstała w tym miejscu klasycystyczna kamienica, do której przeniesiono aptekę. Piętrowa kamienica została wybudowana w 1835 roku według projektu polskiego malarza i architekta Stefana Balińskiego (ucznia Corazziego), który planował wiele kamienic w naszym mieście (np. Pałacyk Kierzkowskich).
Gdy wybudowano kamienicę, powstał plafon z wizerunkiem orła białego. Jego autorem jest prawdopodobnie Karol Franciszek Hoppen. Orzeł, o którego obecność na sklepieniu walczono przez dziesiątki lat,
ukazany jest w locie wraz z berłem, które dzierży w szponach. Całość
imituje obraz dzięki okalającej malowidło ramie. Właśnie od powstałego malowidła pochodzi nazwa apteki. Sztukateria zasługuje na szczególną uwagę - to jedna z najstarszych zachowanych polichromii o charakterze romantyczno-klasycystycznych w Radomiu. Taki sam motyw został przeniesiony na oryginalne etykiety oraz naczynia aptekarskie. Z tego powodu właściciele poddawani byli szykanom ze strony władz carskich. Po upadku powstania styczniowego właścicielowi nakazano usuniecie plafonu.
Dlatego plafon prawdopodobnie zamalowano oraz zatynkowano. Rysunek ponownie ujrzał światło dzienne, gdy Polska w 1918 roku odzyskała niepodległość. Jednak po wybuchu II wojny światowej ponownie nakazano zlikwidować malunek. Na rozkaz okupanta sufit pomalowano farbą, a następnie pokryto tapetą. W 1942 roku aresztowano jedną z pracownic apteki Józefę Wdowską, która przeżyła gehennę obozów m.in. Majdanka i Oświęcimia. Podczas swojego pobytu Wdowska pomagała współwięźniom, dzieląc się wiedzą z dziedziny farmacji.
Po wojnie, na początku lat 50., dzięki prowadzonym pracom konserwatorskim plafon został odsłonięty - ujrzał światło dzienne dzięki pracom konserwatorskim, które miały miejsce w latach 1985-1989.
§1. Rekord Grupa Mediowa sp. z o.o., zwana dalej Administratorem udostępnia swoim użytkownikom możliwość nieodpłatnego korzystania z Forum Internetowego w serwisie www.cozadzien.pl zwanym dalej Forum, w celu zamieszczania komentarzy i opinii na tematy zamieszczonych publikacji oraz związanych z nimi wymianą poglądów i dyskusją.
§2. Dostęp do Forum posiadają wszyscy użytkownicy publicznej sieci Internet, którzy korzystają z serwisu www.cozadzien.pl zwani dalej Uczestnikami Forum. W celu zamieszczenia komentarza pod publikacją Uczestnik Forum po zapoznaniu się z treścią Regulaminu Forum wypełnia treść w ramce dostępnej pod publikacją wraz z podpisem. Uczestnik Forum może także wyrażać swoje opinie poprzez głosowanie tzw. „łapkami” pod zamieszczonymi komentarzami, które to głosy zliczane są w sposób automatyczny i aktualizowane przy kolejnych odsłonach strony.
§3. Uczestnik Forum publikuje swoje komentarze i opinie wyłącznie na własną odpowiedzialność. Administrator nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za treści zamieszczane przez Uczestników Forum na łamach Forum.
§4. Niedopuszczalne jest umieszczanie przez Uczestników na łamach Forum treści sprzecznych z prawem, naruszających prawa osób trzecich, zawierających treści pornograficzne, wulgarnych lub obscenicznych, wzywających do nienawiści rasowej lub wyznaniowej lub etnicznej, naruszających godność człowieka, nawołujących do przemocy czy też propagujących przemoc w świecie rzeczywistym.
§5. Niedopuszczalne jest umieszczanie przez Uczestników na łamach Forum treści uznanych powszechnie za naganne moralnie, niezgodnych z zasadami współżycia społecznego, zawierających hejt, będących pomówieniami czy też celowo obraźliwych, w tym także oskarżeń i opinii szkalujących Administratora oraz naruszających dobre imię jego firmy, mediów, właścicieli i pracowników.
§6. Niedopuszczalne jest umieszczanie przez Uczestników na łamach Forum treści zawierających przekazy reklamowe, linki innych serwisów, treści będących reklamą, spamem oraz niezamówioną informacją handlową. Uporczywe zamieszczanie powtarzających się treści pod wieloma publikacjami a także komentarze nie związane w żaden sposób z publikacją i zbędne z uwagi na przedmiot dyskusji będą traktowane jako spam.
§7. Administrator zastrzega sobie prawo do usuwania treści, o których mowa w par. 4, 5 i 6 Regulaminu Forum a także innych wypowiedzi uznawanych przez niego za uciążliwe, jak również prawo do blokowania uczestnictwa w Forum w stosunku do osób naruszających postanowienia par. 4, 5 i 6 regulaminu. Wydawca może również przekazać pozostające w jego posiadaniu dane Uczestników Forum sądowi, prokuraturze, policji i innym uprawnionym organom państwa na potrzeby prowadzonych przez nie postępowań.
§8. Administrator prowadzi moderację automatyczną przez system antyspamowy wyposażony dodatkowo w filtr wulgaryzmów, który odpowiada za usuwanie treści zakwalifikowanych do tych kategorii. Moderacja ręczna stosowana jest w wyjątkowych przypadkach po analizie zgłoszeń wynikających z naruszeń par. 4, 5 i 6 oraz pozostałych zapisów regulaminu.
§9. Administrator zastrzega sobie prawo do wyłączenia Forum z treści prowadzonego przez siebie serwisu lub zmianę sposobu dodania komentarza w innych opcjach dostępnych pod ramką wpisu a także wyłączenia możliwości komentowania dla poszczególnych publikacji bez podawania przyczyn takiego działania.
§10. Administrator dołoży wszelkich starań w celu zapewnienia prawidłowego działania Forum oraz udzieli pomocy w rozwiązywaniu problemów dotyczących jego funkcjonowania.
§11. Uczestnicy Forum poprzez umieszczenie swoich komentarzy i opinii na stronach Forum zobowiązują się do przestrzegania Regulaminu Forum.
§12. Regulamin niniejszy obowiązuje od momentu jego opublikowania. Administrator zastrzega sobie prawo do wprowadzania zmian w niniejszym regulaminie. Wszelkie zmiany stają się obowiązujące w momencie ich opublikowania na stronie www.cozadzien.pl