Pierwsze wzmianki o celebracji Wielkiego Tygodnia pochodzą z IV wieku. Do 1929 r. trzy dni poprzedzające Wielkanoc nazywano Triduum Sacrum. Nazwa Triduum Paschalne jest stosunkowo młoda - pojawiła się w 1924 r.
Wielki Czwartek
Tego dnia rano może być sprawowana tylko jedna ofiara eucharystyczna - msza krzyżma świętego, zwana też mszą olejów. Celebrowana jest w kościele katedralnym przez biskupa i prezbiterów danej diecezji. Podczas tej mszy biskup konsekruje oleje chorych, katechumenów i krzyżmo. Kapłani zabierają oleje do swoich parafii; stare się spala.
Msza krzyżma nie należy do Triduum Paschalnego. To rozpoczyna dopiero wieczorem uroczysta msza Wieczerzy Pańskiej, sprawowana na pamiątkę Ostatniej Wieczerzy, podczas której Jezus Chrystus pod postaciami chleba i wina ofiarował Bogu swoje ciało i krew. Dał je apostołom do spożycia i nakazał, by czynili to na jego pamiątkę. Podczas Ostatniej Wieczerzy Jezus ustanowił dwa sakramenty – kapłaństwo i Eucharystię.
Po procesji i obrzędach wstępnych śpiewa się hymn „Chwała na wysokości Bogu”, podczas którego rozbrzmiewają wszystkie dzwony i dzwonki w kościele. Po jego zakończeniu milkną aż do Wigilii Paschalnej; zastępują je drewniane kołatki. Msza Wieczerzy Pańskiej pozostaje niezakończona – nie ma podczas niej błogosławieństwa wiernych i rozesłania. Kapłan przenosi Najświętszy Sakrament do kaplicy adoracji (popularnie, lecz nieprawidłowo, nazywanej ciemnicą). Tabernakulum jest puste, wieczna lampka zgaszona, a ołtarz pozbawiony świec, mszału i obrusów.
Wielki Piątek
To dzień powagi, skupienia i ścisłego postu, w którym szczególnie czci się drzewo krzyża. Od rana trwa adoracja Najświętszego Sakramentu, odprawia się drogę krzyżową. Centrum tego dnia jest liturgia Męki Pańskiej. Z szacunku dla ofiary Chrystusa na krzyżu za grzechy świata tego dnia nie odprawia się mszy świętych. Ołtarz jest tego dnia obnażony: bez krzyża, kwiatów, świeczników i obrusów.
W liturgii Wielkiego Piątku wyróżniamy kilka zasadniczych części. Pierwsza to Liturgia Słowa zawierająca m.in. odczytanie Męki Pańskiej oraz bardzo rozbudowaną Modlitwę Powszechną. Kolejny istotny element liturgii wielkopiątkowej to adoracja krzyża, czyli uroczyste jego odsłonięcie (zakryty pozostawał od V niedzieli Wielkiego Postu). Kapłan dokonuje odsłonięcia w trzech etapach, za każdym razem śpiewając: „Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło Zbawienie świata”, na co ludzie odpowiadają: „Pójdźmy z pokłonem”. Po adoracji krzyża następuje komunia święta, bez przekazania znaku pokoju. Podczas komunii ołtarz nakrywa się obrusem ołtarz oraz ustawia świece i mszał. Po Komunii wszystko zostaje zniesione.
Zgodnie z wielowiekową tradycją po ukończeniu liturgii Męki Pańskiej przenosi się Najświętszy Sakrament do Grobu Pańskiego - do adoracji.
Wielka Sobota
W dawnych wiekach przed liturgią Wigilii Paschalnej niszczono ołtarz i budowano nowy, teraz ołtarz jest tylko obnażony, a kościół sprzątany. Formalnie Wielka Sobota ma tylko teksty Liturgii Godzin, nie ma natomiast formularza mszy świętej. Liturgia Wigilii Paschalnej należy już do Niedzieli Zmartwychwstania (z uwagi na żydowski system dat, według którego po zachodzie słońca w sobotę rozpoczyna się niedziela).
Dawniej wierni zachowywali post aż do śniadania wielkanocnego, dzisiaj przestrzegają tego tylko nieliczni. W Polsce i niektórych sąsiednich krajach przynosi się tego dnia do kościołów koszyczki z wielkanocnymi potrawami do poświęcenia.
Wigilia Paschalna i Niedziela Wielkanocna
Zgodnie z dawną tradycją noc poprzedzająca Niedzielę Zmartwychwstania powinna być czuwaniem na cześć Pana. Wszystkie obrzędy Wigilii Paschalnej odbywają się w nocy - nie wolno ich rozpocząć wcześniej, a kończy się je przed świtem niedzieli. Niezwykle bogata liturgia Wigilii Paschalnej składa się z kilku etapów. Pierwszy to Liturgia Światła. Najpierw przed kościołem kapłan święci ogień, od którego zapala się paschał – symbol Chrystusa Zmartwychwstałego. Na świecy paschalnej kapłan kreśli krzyż i litery: Α (alfa) i Ω (omega). Oznaczają one, że na początku był Bóg i on też przyjdzie na końcu jako Miłosierny Sędzia. Potem wbija w paschał pięć gwoździ (gron) symbolizujących pięć ran Chrystusa. Drugi etap to Liturgia Słowa, która przewiduje dziewięć czytań biblijnych: siedem starotestamentalnych, epistoła (ósme czytanie, zawsze z listu św. Pawła do Rzymian) oraz ewangelia, które są przeplatane psalmami responsoryjnymi i modlitwami. Po ostatnim czytaniu ze Starego Testamentu i modlitwie, kapłan intonuje hymn „Chwała na wysokości”, podczas którego, podobnie jak w trakcie Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek, uderza się we wszystkie dzwony, grają organy, a kołatki zastępuje się dzwonkami i gongiem. Kolejna część wielkosobotnich uroczystości to Liturgia Chrzcielna, podczas której śpiewana jest litania do wszystkich świętych. Celebrans błogosławi wodę chrzcielną, zanurzając w niej trzykrotnie paschał.
Ceremonię kończy uroczysta procesja rezurekcyjna z Najświętszym Sakramentem. To radosne ogłoszenie zmartwychwstania Chrystusa i wezwanie całego stworzenia do udziału w triumfie Zmartwychwstałego. W części parafii procesja odbywa się nie po Wigilii Paschalnej, ale przed pierwszą poranną mszą w niedzielę. Ta rozpoczyna się rano przy Grobie Pańskim, przy którym kapłan śpiewem oznajmia zmartwychwstanie Chrystusa. Po rozdaniu komunii wiernym śpiewa się uroczysty hymn „Te Deum” („Ciebie, Boga wysławiamy”).
