W 1845 roku, z inicjatywy władz municypalnych, a zwłaszcza prezydenta Radomia Feliksa Lewkowicza, przystąpiono do wznoszenia nowego ratusza. Pod budowę przeznaczono trzy parcele usytuowane w północnej pierzei rynku, na których wcześniej stały drewniane domy. Obok znajdował się odwach straży miejskiej z 1819 roku, który został stylowo ujednolicony z elewacją ratusza.
Powstaje Ratusz Marconiego
Projekt zamówiono u Henryka Marconiego. Ten architekt włoskiego pochodzenia, jeden z najwybitniejszych polskich architektów pierwszej połowy XIX wieku, jest autorem m.in. kościoła św. Karola Boromeusza w Warszawie, warszawskiego Hotelu Europejskiego czy pałacu Branickich. Radomski ratusz ukończono w 1848, a prace nadzorowali: budowniczy Ludwik Radziszewski i Ludwik Konkowski, budowniczy gubernialny, uczeń Antoniego Corazziego.
Ratusz składa się z dwóch skrzydeł zestawionych pod kątem prostym. Neorenesansowy gmach, nawiązuje swą narożną wysoką wieżą do toskańskich ratuszy palazzo comunale, a fasadą – do florenckich pałaców miejskich. Elewacje z charakterystycznym pałacowym boniowaniem i arkadowymi oknami, zwieńczone są blankami z rzędem strzelniczych okienek. Na czworobocznej wieży, mierzącej 22 m, zainstalowano w 1852 roku „zegar transparentowy”, oświetlony kinkietami olejowymi. Nieco później na elewacji pod zegarem umieszczono herb Radomia.
W latach 1918–1939 gmach był siedzibą magistratu miasta Radomia. Urzędowali to Maria z Nynkowskich Kelles-Krauz, przewodnicząca Rady Miejskiej, prezydent Józef Grzecznarowski czy wiceprezydent i senator Maciej Glogier. Ratusz siedzibą władz miejskich pozostał także po II wojnie światowej. W 1954 roku arkady odwachu zostały zamurowane.
Ratusz pustoszeje, ale może odzyska dawny blask
W tym samym roku biura Miejskiej Rady Narodowej przeniesione zostały do gmachu dawnej Komisji Województwa Sandomierskiego przy ul. Żeromskiego. MRN w 1958 przekazała budynek Archiwum Państwowemu, ale jeszcze w 1961 roku to w ratuszu właśnie udzielano ślubów. AP mieściło się w rynku w latach 1964-2012. Gmach został przekazany miastu i wkrótce ma się w nim rozpocząć remont. Po renowacji i adaptacji ratusz znów obejmie w posiadanie rada miejska.
Zapomniane miejsca
W naszym cyklu prezentowaliśmy już cztery budowle. Szymon "Fotak" Wykrota odwiedził Garbarnię "Praca", kino "Odeon", Fabrykę Broni "Łucznik" oraz Browar Saski. A kolejna odsłona już za dwa tygodnie.
Najświeższe wiadomości z Radomia i regionu znajdziesz na profilu CoZaDzien.pl na Facebooku - TUTAJ.