Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca zasiłki, dzięki którym osoby ubezpieczone, które zachorują, mogą wracać do zdrowia nie martwiąc się o pieniądze na utrzymanie. Aby jednak uchronić Fundusz Ubezpieczeń Społecznych przed nieuzasadnionymi wypłatami ZUS kontroluje zwolnienia lekarskie. Badana jest zarówno prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy, jak i to, czy zwolnienia wykorzystywane są zgodnie z zaleceniami lekarzy.
- Kontrole, które w 2016 roku przeprowadził Oddział ZUS w Radomiu, ujawniły pewne nieprawidłowości. Okazuje się, że na 1806 osób, które sprawdzono w kontekście właściwego wykorzystania zwolnienia lekarskiego, 86 nie stosowało się do zaleceń lekarskich. Takim zaleceniem może być np. konieczność leżenia w łóżku, a zdarzały się sytuacje, w których kontrolerzy ZUS zastawali chorego np. przy remoncie mieszkania. Tego typu nieprawidłowości powodowały cofnięcie zasiłków, co w skali całego roku dało ponad 118 tys. zł. oszczędności – relacjonuje Piotr Olewiński, regionalny rzecznik prasowy ZUS. – Drugim rodzajem kontroli, które prowadziliśmy w ubiegłym roku, jest sprawdzanie, czy lekarz wystawiający zwolnienie lekarskie prawidłowo ocenił stan zdrowia ubezpieczonego oraz czas, na jaki wystawiono zwolnienie. Badanie chorego przeprowadzali lekarze orzecznicy ZUS. W 2016 r. radomski oddział na 2,1 tys. kontrolowanych ZLA wydał dokładnie 59 decyzji, które cofnęły zasiłki na kwotę niemal 28 tys. zł. Kontrole te ograniczyły absencję z prawem do zasiłku o 413 dni, ponieważ jeżeli badanie wykazało nieprawidłowość zwolnienia, to wypłata zasiłku została wstrzymana i nazajutrz ubezpieczony stawiał się do pracy – dodaje rzecznik.
Nie są to jednak jedyne przypadki ograniczania wysokości świadczeń. Przepisy prawne nakładają na Zakład Ubezpieczeń Społecznych także obowiązek obniżenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego w przypadku, gdy ustał tytuł ubezpieczenia. Wysokość świadczenia jest ograniczana w tym przypadku do 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kraju. Z tego powodu w całym 2016 r. obniżono w Polsce wypłaty o 183,4 mln zł dla 209,9 tys. osób.
Kolejnym z powodów ograniczenia wysokości wypłacanego świadczenia chorobowego jest opóźnienie w przekazaniu zwolnienia lekarskiego swojemu pracodawcy. Obniżenie to ma miejsce w przypadku niedopełnienia obowiązku dostarczenia płatnikowi zaświadczenia lekarskiego w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania. Świadczenie w kwocie zmniejszonej o 25 proc. wypłacane jest od ósmego dnia niezdolności do pracy do czasu dostarczenia zwolnienia. Ograniczenie to dotknęło w 2016 r. 69,7 tys. osób na łączną kwotę ponad 4,1 mln zł.
Kwota cofniętych lub zmniejszonych świadczeń po kontroli zwolnień lekarskich w Polsce w 2016 r. wyniosła ponad 203 mln zł. Dotyczy to zarówno chorób jak i macierzyństwa. Rok wcześniej kwota ta była mniejsza o 8 mln zł.
