Dziś obchodzimy Wielkanoc, najstarsze i zarazem najważniejsze Święto dla wszystkich katolików. Wierni już od samego rana radują się ze zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. W kościele śpiewane są uroczyste, wesołe pieśni, a w domach spożywane jest świąteczne śniadanie.
Rozmawiamy z filipinem, księdzem Piotrem Woszczykiem.
Co dla wiernych oznaczają Święta Wielkiej Nocy?
Święta Wielkanocy są bardzo powiązane z żydowską Paschą. Sama Pascha (z hebr. paesah, czyli omijać, przejść) to święto, w czasie którego wspomina się wyjście Izraelitów z niewoli egipskiej. Wyjście z Egiptu poprzedziło rytualne spożycie baranka paschalnego. Chrześcijanie wierzą, że Chrystus, kiedy spożywał ostatnią wieczerzę paschalną, wypełnił symbole starotestamentowe i że był tym właśnie Barankiem Paschalnym, który dopełnił zbawczej ofiary na drzewie krzyża. To wyjście Izraelitów dokonało się właśnie w nocy - przeszli z niewoli do prawdziwej wolności. To najważniejsze wydarzenie w życiu Kościoła dokonało się również w nocy, z racji na jego doniosłość nazwanego Wielką Nocą, kiedy to Chrystus zmartwychwstał - przeszedł ze śmierci do życia.
Cała symbolika Liturgii Wigilii Paschalnej to żywe odzwierciedlenie obrzędów starotestamentalnych, co podkreślają czytania, które zachęcają nas w tym dniu, byśmy przechodzili od ciemności do światła, od zła do dobra, od grzechu do życia w łasce, w czym ma nam dopomagać i przewodzić na tych drogach zwycięski Zmartwychwstały Jezus.
Jak należy przygotować się do tych Świąt?
W Wielkanoc świętujemy wygraną walkę Chrystusa nad śmiercią i nad grzechem. Ale wydaje się, że często nie doceniamy chyba tych świąt tak, jak powinniśmy. Nie wręczamy sobie prezentów, nie ma wielkiej komercji (może właśnie na szczęście), ale mimo wszystko są piękne, chociaż może spokojniejsze i mniej huczne. Jak się przygotować? Zazwyczaj każdemu świętowaniu towarzyszą przedświąteczne porządki. Warto więc zadbać wtedy o czystość swojej duszy. Wielki Post to okres 40 dni, w czasie których warto przemyśleć niektóry rzeczy na nowo, spojrzeć na swoje życie inaczej, przemienić swoje serce, a temu służy m. in. sakrament pokuty i pojednania. To moim zdaniem najważniejszy element dobrego przygotowania się do tych świąt, jeśli chce się przeżyć głęboko misteria Triduum i przyjąć prawdę z nich płynącą. Może warto również wykorzystać inaczej ten czas: na wspólne malowanie pisanek, na zabawę z najmłodszymi, na rozmowy, także te trudniejsze – o świętach, skąd wzięły się wielkanocne tradycje i dlaczego w ogóle święcimy jajka. Może warto wybrać się na wspólny spacer, by odwiedzić radomskie kościoły i zobaczyć przygotowane symboliczne groby dla Pana Jezusa. Sam pamiętam, że był to jeden z ważniejszych elementów naszej rodzinnej tradycji.
Jak przeżywać Święta Wielkiej Nocy?
Święta Wielkanocne zbiegają się zwykle z nową porą roku – wiosną, kiedy wszystko budzi się do życia. To święta może mniej komercyjne, ale dzięki temu możemy przeżywać je głębiej i piękniej, ponieważ możemy skupić się na ich najważniejszym przesłaniu i na wspólnym, rodzinnym świętowaniu. A jak przeżywać te święta? W końcu zmartwychwstał Pan Jezus dając w ten sposób i nam na dzieję, że po śmierci zmartwychwstaniemy, a więc – radośnie, z uśmiechem.
Jak powinno wyglądać śniadanie wielkanocne?
W moim rodzinny domu śniadanie wielkanocne zawsze jadło się po Mszy Świętej, połączonej z procesją rezurekcyjną. Takim standardem będzie zawsze biały obrus, a sam stół może być udekorowany w przeróżny sposób. Zazwyczaj nie brakuje na nim i pisanek, i kurczaczków, i oczywiście wielkanocnego baranka, który jest symbolem zmartwychwstania oraz kwiatów i bazi, które nadają wiosennego klimatu.
Śniadanie rozpoczyna się od składania życzeń i dzielenia się jajkiem oraz zawartością koszyka wielkanocnego, który był święcony poprzedniego dnia. W wielu polskich domach istnieje przekonanie, że należy skosztować wszystkiego, co jest w koszyku, czyli chleba, soli, wędliny, chrzanu i jajka. Jednym z ważniejszych dań jest również żurek lub biały barszcz, który w zależności od gustów kulinarnych podaje się z kiełbasą i jajkiem.
W tradycji staropolskiej przed uroczystym śniadaniem wielkanocnym zachował się jeszcze post, dlatego tym bardziej cieszy możliwość skosztowania różnego rodzaju mięs i wędlin. Obok mięs nie może zabraknąć także jajek pod każdą postacią.
A dlaczego to właśnie jajka są symbolem Świąt Wielkanocnych?
Jajka rzeczywiście stanowią podstawę wielkanocnego menu. Nie ma się czemu dziwić, w końcu jajko to symbol nowego życia. Natomiast od Rzymian przejęliśmy zwrot używany przysłowiowo "ab ovo" (z łac. od jajka) w znaczeniu "od samego początku". Kto wie, może nawet takie śniadanie wielkanocne skłoni kogoś do refleksji, by rozpocząć wszystko na nowo, od samego początku, by rozpocząć nowe, lepsze życie... lepsze, bo ze Zmartwychwstałym.
