Pronit - duma regionu. Jak wygląda dziś? (ZDJĘCIA)
MS/fot. Szymon Wykrota
2014-01-15 22:52
Pronit - ogromny kompleks przemysłowy na terenie Pionek, który przez lata produkował materiały wybuchowe na potrzeby wojska oraz płyty gramofonowe. To dzięki tej fabryce wieś Zagożdżon w ciągu kilkudziesięciu lat stała się ważnym ośrodkiem miejskim. Niestety, nie przetrwała ona zmian ustrojowych. Zapraszamy do przeczytania historii Zakładów Tworzyw Sztucznych "Pronit" oraz obejrzenia wyjątkowej galerii zdjęć z opuszczonej części kompleksu autorstwa Szymona Wykroty. Fotosy te, choć niezwykłej urody, pokazują jednak ciemniejszą stronę historii ostatniego ćwierćwiecza.
Decyzja o wybudowaniu na terenie wsi Zagożdżon zakładów produkujących proch i materiały kruszące na potrzeby wojska polskiego, zapadła w 1922 roku. Inicjatorem przedsięwzięcia był ówczesny minister spraw wojskowych gen. Kazimierz Sosnkowski. Rok później rozpoczęto budowę Wytwórni Prochu i Materiałów Kruszących. W pierwszej kolejności powstały baraki mieszkalne, ujęcie wody, a także warsztat mechaniczny. Ponadto rozpoczęto budowę obiektów fabrycznych oraz bocznicy kolejowej, łączącej zakład ze stacją Zagożdżon.
Galeria zdjęć - cz. I
Już w 1932 roku w wytwórni pracowało ponad dwa tysiące osób. W tym samym roku rozpoczęto budowę Fabryki Mas Plastycznych (później nazwę zmieniono na Państwową Wytwórnię Prochu). Od 1934 do 1937 roku na terenie kompleksu przemysłowego rozpoczęto produkcję nitrocelulozy lakierowanej, a także pionkitu - materiału wybuchowego do produkcji prochów armatnich. W 1939 roku Wytwórnia została przejęta przez wojska hitlerowskie. Reaktywowano produkcję prochu na potrzeby armii niemieckiej. Pięć lat później okupanci przeprowadzili ewakuację fabryki, wywożąc z niej do Niemiec większość maszyn i urządzeń. W 1947 roku po rewindykacji zagrabionego wyposażenia, na terenie zakładu rozpoczęto produkcję materiałów potrzebnych dla wojska. Oprócz tego wytwarzano tam amunicję myśliwską, nitrocelulozę lakierową oraz ferronit.
Galeria zdjęć - cz. II
Od 1960 do 1961 roku trwała budowa tłoczni płyt gramofonowych. To właśnie w Pionkach wyprodukowano krążki tak znanych artystów i zespołów jak Urszula Sipińska, Marek Grechuta, Maryla Rodowicz, Czerwone Gitary, Skaldowie, Tercet Egzotyczny. W 1971 roku fabryka zmieniła nazwę na Zakłady Tworzyw Sztucznych "Pronit" im. Bohaterów Studzianek w Pionkach.
W 1991 roku Pronit zakończył produkcję winyli. Wtedy też nastąpiła restrukturyzacja przedsiębiorstwa. Powstała pierwsza spółka prawa handlowego "Fam-Simadex" Sp. z.o.o., wydzielona z majątku ZTS ""Pronit" S.A.
W 2000 roku Sąd Okręgowy w Radomiu ogłosił upadłość ZTS "Pronit" S.A. Około półtora tysiąca osób straciło zatrudnienie. Rok później powstała nowa spółka prawa handlowego pod nazwą Zakłady Produkcji Specjalnej ze 100 - procentowym udziałem Skarbu Państwa. Przez trzy lata spółka dzierżawiła tereny i maszyny od syndyka masy upadłościowej po "Pronicie". W 2004 roku za 22,5 mln zł spółka kupiła dużą część majątku po ZTS.
W 2010 roku zakład wydał w nakładzie 550 egzemplarzy reedycję płyty winylowej albumu "To właśnie my" zespołu Czerwone Gitary. Artykuł został napisany na podstawie "Historii tłoczni płyt gramofonowych ZTS Pronit w Pionkach" autorstwa Marka Majewskiego.
§1. Rekord Grupa Mediowa sp. z o.o., zwana dalej Administratorem udostępnia swoim użytkownikom możliwość nieodpłatnego korzystania z Forum Internetowego w serwisie www.cozadzien.pl zwanym dalej Forum, w celu zamieszczania komentarzy i opinii na tematy zamieszczonych publikacji oraz związanych z nimi wymianą poglądów i dyskusją.
§2. Dostęp do Forum posiadają wszyscy użytkownicy publicznej sieci Internet, którzy korzystają z serwisu www.cozadzien.pl zwani dalej Uczestnikami Forum. W celu zamieszczenia komentarza pod publikacją Uczestnik Forum po zapoznaniu się z treścią Regulaminu Forum wypełnia treść w ramce dostępnej pod publikacją wraz z podpisem. Uczestnik Forum może także wyrażać swoje opinie poprzez głosowanie tzw. „łapkami” pod zamieszczonymi komentarzami, które to głosy zliczane są w sposób automatyczny i aktualizowane przy kolejnych odsłonach strony.
§3. Uczestnik Forum publikuje swoje komentarze i opinie wyłącznie na własną odpowiedzialność. Administrator nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za treści zamieszczane przez Uczestników Forum na łamach Forum.
§4. Niedopuszczalne jest umieszczanie przez Uczestników na łamach Forum treści sprzecznych z prawem, naruszających prawa osób trzecich, zawierających treści pornograficzne, wulgarnych lub obscenicznych, wzywających do nienawiści rasowej lub wyznaniowej lub etnicznej, naruszających godność człowieka, nawołujących do przemocy czy też propagujących przemoc w świecie rzeczywistym.
§5. Niedopuszczalne jest umieszczanie przez Uczestników na łamach Forum treści uznanych powszechnie za naganne moralnie, niezgodnych z zasadami współżycia społecznego, zawierających hejt, będących pomówieniami czy też celowo obraźliwych, w tym także oskarżeń i opinii szkalujących Administratora oraz naruszających dobre imię jego firmy, mediów, właścicieli i pracowników.
§6. Niedopuszczalne jest umieszczanie przez Uczestników na łamach Forum treści zawierających przekazy reklamowe, linki innych serwisów, treści będących reklamą, spamem oraz niezamówioną informacją handlową. Uporczywe zamieszczanie powtarzających się treści pod wieloma publikacjami a także komentarze nie związane w żaden sposób z publikacją i zbędne z uwagi na przedmiot dyskusji będą traktowane jako spam.
§7. Administrator zastrzega sobie prawo do usuwania treści, o których mowa w par. 4, 5 i 6 Regulaminu Forum a także innych wypowiedzi uznawanych przez niego za uciążliwe, jak również prawo do blokowania uczestnictwa w Forum w stosunku do osób naruszających postanowienia par. 4, 5 i 6 regulaminu. Wydawca może również przekazać pozostające w jego posiadaniu dane Uczestników Forum sądowi, prokuraturze, policji i innym uprawnionym organom państwa na potrzeby prowadzonych przez nie postępowań.
§8. Administrator prowadzi moderację automatyczną przez system antyspamowy wyposażony dodatkowo w filtr wulgaryzmów, który odpowiada za usuwanie treści zakwalifikowanych do tych kategorii. Moderacja ręczna stosowana jest w wyjątkowych przypadkach po analizie zgłoszeń wynikających z naruszeń par. 4, 5 i 6 oraz pozostałych zapisów regulaminu.
§9. Administrator zastrzega sobie prawo do wyłączenia Forum z treści prowadzonego przez siebie serwisu lub zmianę sposobu dodania komentarza w innych opcjach dostępnych pod ramką wpisu a także wyłączenia możliwości komentowania dla poszczególnych publikacji bez podawania przyczyn takiego działania.
§10. Administrator dołoży wszelkich starań w celu zapewnienia prawidłowego działania Forum oraz udzieli pomocy w rozwiązywaniu problemów dotyczących jego funkcjonowania.
§11. Uczestnicy Forum poprzez umieszczenie swoich komentarzy i opinii na stronach Forum zobowiązują się do przestrzegania Regulaminu Forum.
§12. Regulamin niniejszy obowiązuje od momentu jego opublikowania. Administrator zastrzega sobie prawo do wprowadzania zmian w niniejszym regulaminie. Wszelkie zmiany stają się obowiązujące w momencie ich opublikowania na stronie www.cozadzien.pl
