"TAJEMNICA FILOMENY"
Reż. Stephen Frears; scen. Steve Coogan, Jeff Pope; wyst. Judi Dench, Steve Coogan, Sophie Kennedy Clark, Mare Winningham, Barbara Jefford, Ruth McCabe, Peter Hermann, Sean Mahon; prod. Wlk. Brytania/USA/Francja [2013]; od lat: 15; czas trwania: 98 min.
Oparty na prawdziwej historii, wzruszający i zabawny film Stephena Frearsa („Niebezpieczne związki”, „Królowa”), który zderza ze sobą skrajnie różnych bohaterów, wykorzystując talenty aktorskie odtwórców głównych ról: Judi Dench i Steve’a Coogana. Filomena Lee (Judi Dench) jest prostą, religijną Irlandką zaczytującą się w tanich romansidłach, Martin Sixsmith (Steve Coogan) – błyskotliwym dziennikarzem śledczym tropiącym polityczne skandale. Tych dwoje wszystko dzieli, łączy jedynie poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, które dręczy Filomenę od lat. Ich wspólna podróż zaczyna się w Opactwie Roscrea, do którego pięćdziesiąt lat wcześniej odesłano Filomenę, by odpokutowała hańbę, jaką okryła siebie i rodzinę.
O swojej książce Martin Sixmith mówi tak: „Tak, jak wiele dobrych historii i ta zaczęła się od przypadku. Ktoś na imprezie zapytał mnie, czy jestem dziennikarzem, po czym opowiedział mi o Filomenie i jej zaginionym synu. To była fantastyczna historia, nie mogłem nie napisać o niej książki. Mówi o miłości, utracie, pragnieniu i wreszcie o odkupieniu. W scenariuszu pojawia się także wątek uczenia się od innych ludzi”. Robiłem w swoim życiu wiele rzeczy – pracowałem dla rządu, dla BBC, byłem historykiem. Ale tego nie miałem na koncie: opowieści z gatunku „human interest”. Im dłużej współpracowałem z Filomeną tym bardziej byłem pewny, że było warto. To też historia detektywistyczna. Wiedzieliśmy co stało się z jej synem – został adoptowany, wyjechał do Ameryki. Ale jak wyglądało jego życie? Filomena nie mogła się zdecydować, czy chce, żebym napisał tę książkę. Przez 50 lat żyła w poczuciu, że popełniła zły uczynek i nie potrafiła w ogóle o tym mówić. Ale jestem dziennikarzem, nie Irlandczykiem, nie Katolikiem, więc potrafiłem opowiedzieć tę historię nieco mniej emocjonalnie. Czułem też, że muszę pomóc Filomenie. To był mój najważniejszy obowiązek – potem było napisanie tej historii. Dla niej”. Wczesna deklaracja udziału ze strony Judi Dench bardzo pomogła produkcji. „Steve skontaktował się z moją agentką, Tor Belfrage, i wprowadził ją w historię” - wspomina aktorka. „Tor zadzwoniła do mnie i opowiedziała mi o niezwykłej kobiecie, która spotkała Martina Sixmitha i rozpoczęła poszukiwania swojego syna. Kiedy Steve przyszedł w odwiedziny, usiedliśmy w ogrodzie, gdzie przeczytał mi scenariusz i od razu mnie zdobył. Nie mogłam się doczekać rozpoczęcia zdjęć. Byłam pod ogromnym wrażeniem scenariusza. Ta historia brzmi jak najlepsza fikcja - a tymczasem napisało ją samo życie”. Jednak najpierw trzeba było podjąć jeszcze jedną, kluczową decyzję: kto wyreżyseruje film.
SYLWETKA REŻYSERA: STEPHEN FREARS
Jednogłośnie uznawany za jednego z najlepszych brytyjskich reżyserów, Stephen Frears zawsze w swojej twórczości czerpał z różnych stylów, tematów i gatunków. Wyrobił nazwisko pracując w telewizji, gdzie spędził pierwsze 15 lat zawodowej kariery. W połowie lat osiemdziesiątych zaczął swoją przygodę z kinem od filmu „Wykonać wyrok” (1984) z Terencem Stampem, Johnem Hurtem i Timem Rothem. Rok później zrobił „Moją piękna pralnię” dla telewizyjnego Channel 4, która szybko trafiła na ekrany kinowe i zmieniła bieg jego kariery. Po zrobieniu „Sammy i Rosie puszczają się” oraz biografii „Nadstaw uszu” zaczął pracę w Hollywood, gdzie zrealizował między innymi „Niebezpieczne związki” i „Naciągaczy” (za których otrzymał nominację do Oscara). Po powrocie do Europy nakręcił „Berbecia” i „Furgonetkę” - Irlandzkie filmy oparte na opowiadaniach Roddy'ego Doyle'a. Następnie wrócił na chwilę do USA gdzie zrealizował „Krainę Hi-Lo” i „Przeboje i podboje”, po czym na dobre osiadł w Wielkiej Brytanii. Swoją wszechstronność Frears udowodnił, robiąc dwa skrajnie odmienne filmy - „Niewidocznych”, czyli realistyczne świadectwo życia imigrantów w Londynie i „Panią Henderson”, rozgrywającą się w świecie teatru nostalgiczną komedię nominowaną do Oscara. Kolejną nominację do tej nagrody zdobył za „Królową”. Następne jego produkcje to „Chéri” i „Tamara i mężczyźni”. Wyprodukowany przez HBO dokument Frearsa „Muhammad Ali’s Greatest Fight”, opowiadający o walce słynnego boksera z wymiarem sprawiedliwości po tym, jak Ali odmówił służby wojskowej w Wietnamie, był pokazywany poza konkursem podczas tegorocznego festiwalu w Cannes.