Zakupy dzieł sztuki do kolekcji Elektrowni

Dofinansowanie z Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pn. Narodowe Kolekcje Sztuki Współczesnej trafiło do Elektrowni już po raz ósmy. W tym roku kupiono 22 dzieła sztuki z dyscyplin: malarstwo (3) rysunek (2), fotografia (18) i obiekt (1). 

Tegoroczne zakupy dzieł, z których wiele to prace szczególnie ważne dla sztuki i kultury polskiej, doskonale realizują strategię rozbudowy zbiorów instytucji, opracowaną przez Romualda K. Bochyńskiego. Reprezentują różne dyscypliny, praktyki i postawy artystyczne oraz budują nowe relacje i konteksty z pracami znajdującymi się już w zbiorach. Zakup tych prac wprowadza także nowe wątki i jakości do kolekcji, zwiększając tym samym jej atrakcyjność. Głównym celem obecnych zakupów jest ukazanie ciągłości i żywotności postawy artystycznej, wyrosłej z ducha awangardy, która, co oczywiste, przejawia się w innych językach w twórczości już trzech pokoleń. 

Zakup prac rozbudowuje reprezentację neoawangardy i poszerza spektrum jej problematyki. Poszerza zespół fotografii i nowych mediów,  stanowi wzmocnienie reprezentacji polskiej sztuki lat 90., a także pokazanie twórczości artystów debiutujących po 2000 r. 

Pierwszy i drugi z tych celów są jednocześnie realizowane poprzez zakupy zwartego czasowo zespołu fotografii – reprezentujących bardzo wysoki poziom artystyczny – często emblematycznych dla polskiego (trans)medializmu lat 70. W tym zestawie mieszczą się ikoniczne dla polskiej sztuki tego okresu prace Józefa Robakowskiego czy Andrzeja Lachowicza. Zostały też zarysowane inne postawy, uzewnętrzniane innym językiem – postawy krytyczne (rysunek i obiekt Elżbiety i Emila Cieślarów, lightbox Wincentego Dunikowskiego-Duniko), a także wątki feministyczne (Teresa Tyszkiewicz). Wspomniane prace są zarówno reprezentatywne dla twórczości ich autorów dekady lat 70., ale także dla obrazu polskiej sztuki progresywnej tego okresu. 

W grupie fotografii znajdują się też prace, które w pewien sposób wyrastają z ducha anarchii i rewolty awangardy i krytycznego nurtu neoawangardy. Z pewnością w nurcie kontrkultury mieści się praca Adama Rzepeckiego, członka grupy Łódź Kaliska. Z kolei zakup dwóch prac Zbigniewa Libery z cyklu "Co robi łączniczka?" (istotnego w twórczości autora, jednego z najbardziej znanych i ważnych artystów polskich aktywnych po 1980 r.) jest realizacją rekonstrukcji tzw. nurtu sztuki krytycznej w kolekcji Elektrowni, a także poszerzeniem reprezentacji fotografii. Pozyskane prace dobrze korespondują z istniejącymi już w kolekcji pracami innych przedstawicieli tego nurtu, np. Anny Baumgart czy Katarzyny Górnej, uczytelniając jednocześnie zróżnicowanie postaw i strategii artystycznych we wspomnianym nurcie. 

Ostatnią fotografią w tej grupie jest praca Oskara Dawickiego, znakomicie ilustrująca postawę autora wobec świata i sztuki: anarchizującą, wyrażającą się często w stosowaniu przewrotnych gestów, ironii, ale też nie pozbawioną humoru.

Oprócz fotografii zakupiono też prace reprezentujące tradycyjne dyscypliny – malarstwo i rysunek. Z trzech pozyskanych obrazów Jadwigi Sawickiej dwa pierwsze pochodzą z II połowy lat 90. W tamtym okresie artystka malowała przedstawienia ubrań, które opatrywała komentarzami. Potem zaczęła w swoim malarstwie rozdzielać te dwa przedstawienia – powstawały cykle obrazów „ubraniowe” i „tekstowe”, oba emblematyczne dla tej fazy twórczości Sawickiej. Dzięki zakupom oba te cykle są reprezentowane w kolekcji. 

Ostatnią pozycją na liście zakupowej jest wielkoformatowy rysunek przedstawiciela najmłodszego pokolenia autorów Mariusza Tarkawiana. Autor jest zapewne najlepiej znanym rysownikiem swojego pokolenia w Polsce, którego prace znajdują się już w prestiżowych muzeach. Zakupiony rysunek jest reprezentatywny dla obecnej fazy twórczości autora.

Zakupy dzieł sztuki do kolekcji Elektrowni w 2020 r. w ramach dofinansowania z programu Narodowe Kolekcje Sztuki Współczesnej Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

1. Andrzej Lachowicz (1939), The Shadow [pomost], 1971, fotografia cz.-b., odbitka na papierze barytowym, sygn.,vintage, 16 x 16 cm
2. Andrzej Lachowicz, The Shadow [łąka], 1971, fotografia cz.-b., odbitka na papierze barytowym, sygn.,vintage, 16 x 16 cm
3. Natalia LL (1937), fotografia dokumentująca sesję zdjęciową Andrzeja Lachowicza [pomost], 1971, fot. cz.-b., odbitka na papierze barytowym, sygn., vintage, 7,5 x 10,5 cm
4. Natalia LL, fotografia dokumentująca sesję zdjęciową Andrzeja Lachowicza [łąka], 1971, fot. cz.-b., odbitka na papierze barytowym, sygn., vintage7,5 x 10,5 cm
5. Natalia LL, fotografia dokumentująca sesję zdjęciową Andrzeja Lachowicza [plaża], 1971, fot. cz.-b., odbitka na papierze barytowym, sygn., vintage, 7,3 x 10,3 cm
6. Natalia LL, fotografia dokumentująca sesję zdjęciową Andrzeja Lachowicza [łąka], 1971, fot. cz.-b., odbitka na papierze barytowym, sygn., vintage, 7,3 x 10,3 cm
7. Natalia LL, fotografia dokumentująca sesję zdjęciową Andrzeja Lachowicza [łąka I], 1971, fot. kolor., odbitka na papierze, sygn., vintage, 9,5 x 14 cm
8. Natalia LL, fotografia dokumentująca sesję zdjęciową Andrzeja Lachowicza [łąka II], 1971, fot. kolor., odbitka na papierze, sygn., vintage, 9,5 x 14 cm
9. Józef Robakowski, Second Set „Mine”, 1975, odbitka żelatynowo-srebrowa, papier, litery letrasetowe, 39,8 x 29 cm; w oprawie: czarna drewniana rama, passe-partout, szkło, wym. 52 x 42 cm
10. Elżbieta(1934) i Emil (1931) Cieślarowie, Karuzela postaw. Obiekt III – mały Luwr, 1993, drewno, metal, plastik, plexiglas, 85 x 67 x 66,5 cm
11. Elżbieta i Emil Cieślarowie, Karuzela postaw, 1975, rysunek, wydruk maszynopisu, papier; 35,3 x 50,5 cm
12. Wincenty Dunikowski-Duniko (1947), Hammering Artist, z cyklu Moment Art, 1976/2001 (data wykonania lighboxów), tryptyk, edycja 2/10. Edycja zrealizowana – 5. Trzy lightboxy – każdy o wymiarze 130 x 90 x 17 cm. Elementy malowane ręcznie na wydruku fotografii to: usta, ślady pocałunku, młotek oraz papieros. Czerwona powierzchnia to specjalna folia umieszczona pomiędzy szybą z pleksi a wydrukiem fotografii Każda praca będąca w nakładzie jest nieco indywidualizowana, więc każda praca jest w pewnym sensie unikatowa.
13.  Teresa Tyszkiewicz (1953), z serii Kamień, 1984, odbitka żelatynowo-srebrowa, papier , 23,7 x 17,6 cm; w oprawie: passe-partout, drewniana rama, szkło, vintage print, sygn., dat., tytuł „Kamień”, 5 w kółku na odwrociu.
14. Teresa Tyszkiewicz, Plastique, 1985 ,odbitka żelatynowo-srebrowa, papier 23,7 x 17,6 cm w oprawie: passe-partout, drewniana rama, szkło vintage print, sygn. dat., 1985, tytuł: „Plastique” na odwrociu.

15. Adam Rzepecki (1950), Podwyższanie Rysów, 1988, 6 odbitek barwnych naklejonych na piankę, 5 formatu 18 x 24 cm i jedna formatu 25 x 25 cm, uwaga: praca istnieje tylko w jednym egzemplarzu!
16. Jadwiga Sawicka (1959), Chaos i bezruch, 1995, olej, płótno, 72 x 60 cm, sygn.. i dat.
17. Jadwiga Sawicka, Bluzka damska, 1997, olej, płótno, 101 x 81 cm, sygn.. i dat.
18. Jadwiga Sawicka, But czarno-biały, 2007, olej i akryl na płótnie, 80 x 60 cm, sygn. i dat.
19. Oskar Dawicki (1970), Cannabis, 2004, fotografia kolorowa, odbitka na papierze, AP, 77 x 63 cm
20. Zbigniew Libera (1959), Co robi łączniczka [22], 2005, Zbigniew Libera i Darek Foks – teksty, druk na papierze, oprawione w szkło i drewniane ramy, 90 x 150 cm
21. Zbigniew Libera, Co robi łączniczka [4], 2005, Zbigniew Libera i Darek Foks – teksty, druk na papierze, oprawione w szkło i drewniane ramy, 90 x 150 cm
22. Mariusz Tarkawian (1983), Tribute to Female Artists, 2018, ołówek i kredka na papierze, 140 x 248 cm