Ulica Tytusa Chałubińskiego, Planty Równoległa do ul. Tadeusza Kościuszki, między ul. Młodzianowską a Gabriela Narutowicza.
Lekarz, profesor patologii, botanik, wykładowca akademicki, filozof medycyny, filantrop, taternik. Był pierwszym polskim lekarzem, który zdobył międzynarodową sławę. Popularyzator Zakopanego, w dużym stopniu przyczynił się do rozwoju miejscowości. Jeden z prekursorów polskiego klimatolecznictwa.
Tytus Aureliusz Chałubiński urodził się 29 grudnia 1820 roku w Radomiu. Był synem Szymona - adwokata przy Trybunale Cywilnym Pierwszej Instancji Województwa Sandomierskiego w Radomiu i Teodozji z Wnorowskich. Wczesne dzieciństwo spędził w Chociwku nad Krzemionką (wieś w woj. łódzkim, w powiecie tomaszowskim), gdzie znajdował się rodzinny majątek Wnorowskich. Ojciec Tytusa zmarł, kiedy chłopiec miał 10 lat. Kiedy miał 20, jego matka utonęła, wpadłszy do studni w Chociwku. Wspierała go materialnie matka chrzestna, nazwiskiem Barszczewska, co umożliwiło mu edukację.
W Radomiu chodził do szkoły elementarnej, a potem do Gimnazjum Gubernialnego. W 1838 roku otrzymał świadectwo ukończenia VII klasy i rocznego kursu dla wstępujących na studia. W szkole oceny celujące otrzymywał wyłącznie z przedmiotów humanistycznych (i dwukrotnie nagrodę specjalną za biegłą znajomość języka rosyjskiego), natomiast ze ścisłych przeważnie dostateczne. W latach 1838-1840 studiował medycynę na Akademii Medyko-Chirurgicznej w Wilnie. Po zamknięciu uczelni rozpoczął studia przyrodnicze w Dorpacie, uzyskując w 1842 dyplom kandydata nauk przyrodniczych. Studia medyczne wznowił w Würzburgu, gdzie w 1844 roku, za pracę „O moczu ze stanowiska fizjologicznego i patologicznego” uzyskał dyplom doktora medycyny, chirurgii i położnictwa.
https://www.cozadzien.pl/radom/jest-taka-ulica-w-radomiu-borkowskich/67937
Do kraju wrócił rok później i po zdaniu egzaminu weryfikacyjnego rozpoczął pracę w szpitalu ewangelickim w Warszawie. W 1848 wziął udział w powstaniu węgierskim — kierował ambulansem polowym.
W 1848 ożenił się z Antoniną Kozłowską, z którą miał syna Franciszka. Po śmierci żony sześć lat później zawarł drugi związek małżeński - z Anną Leszczyńską. Chałubińskim urodziło się czworo dzieci; dwoje zmarł w dzieciństwie na krztusiec, przeżyła Jadwiga i Ludwik.
Od 1855 toku Tytus Chałubiński był lekarzem naczelnym w Szpitalu Ewangelickim. Cztery lata później jako profesor objął katedrę terapii szczegółowej i klinikę chorób wewnętrznych w Warszawskiej Akademii Medyko-Chirurgicznej. Uczestniczył w procesie tworzenia Szkoły Głównej Warszawskiej. Podczas powstania styczniowego został uwięziony, a potem deportowany do Niemiec. Po upadku powstania wrócił do Warszawy; był profesorem Wydziału Lekarskiego Szkoły Głównej. W 1871 roku za odmowę prowadzenia wykładów w języku rosyjskim został zdymisjonowany przez władze carskie. Od tego czasu zajmował się działalnością kliniczną i praktyką lekarską.
https://www.cozadzien.pl/radom/radomskie-ulice-w-miedzywojniu/67789
Chałubiński kolekcjonował m.in. minerały, których zbiór liczył ok. 3 tys. okazów, przeprowadzał w domu doświadczenia chemiczne, zbierał mchy tatrzańskie, interesował się muzyką, malarstwem, literaturą i teatrem. Nie stronił także od działalności społecznej - został powołany do Tymczasowej Rady Miasta (1861), brał udział w reformie szkół średnich.
W Tatrach Chałubiński bywał już od 1852 roku. W 1879 rozpoczął budowę własnego domu w Zakopanem. Zamieszkał w nim osiem lat później. Stał się gorącym orędownikiem Tatr oraz badań przyrody tatrzańskiej i kultury góralskiej. Organizował liczne (często wielodniowe) wycieczki w góry. Wyznaczał też nowe drogi, m.in. na Lodowy Szczyt. Odkrył zalety lecznicze Zakopanego - stał się pionierem klimatycznego leczenia gruźlicy płuc w Polsce. Był jednym z założycieli Szkoły Snycerskiej (późniejszej Szkoły Przemysłu Drzewnego), przyczynił się do powstania Szkoły Koronkarskiej. Jeden z pionierów taternictwa, współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego i Muzeum Tatrzańskiego, któremu ofiarował swoją kolekcję minerałów i okazów flory tatrzańskiej.
Tytus Chałubiński zmarł 4 listopada 1889 roku w Zakopanem. Został pochowany na starym cmentarzu, zwanym Pęksowym Brzyzkiem.
https://www.cozadzien.pl/radom/jest-taka-ulica-piotra-skargi/67429
