Położony na poprzecinanym wąwozami brzegu Wisły Solec, którego nazwę wiąże się ze spławianiem i handlem solą, jest jedynym z najstarszych ośrodków osadniczych w Małopolsce. Przez ponad 400 lat Solec był miastem królewskim, a ślady jego dawnej świetności i bogatej historii wciąż można dostrzec w materialnych reliktach. Zapraszamy do obejrzenia malowniczych, nadwiślańskich krajobrazów oraz zabytków Solca nad Wisłą. Oto część pierwsza szlaku turystycznego:
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Murowany kościół – naprzeciwko zamku, przy rynku – wybudowany został w XIV wieku (prawdopodobnie w 1370 roku) z fundacji Kazimierza Wielkiego. Pierwotnie wzniesiono kaplicę zamkową pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, która w późniejszym czasie przekształcona została w kościół parafialny, konserwowany w 1604 roku. Świątynia była trzykrotnie odbudowywana po pożarach. W późnorenesansowym ołtarzu głównym znajduje się obraz Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, opatrzony herbem fundatora – Rogala i literami „MBPS” (Maciej Bech, proboszcz solecki) oraz datą „1600”. Po jego bokach umieszczono figury św. Wojciecha i św. Stanisława, a powyżej rzeźbę Kazimierza Wielkiego, wspartego na tarczy z orłem polskim. Po stronie przeciwległej znajduje się figura królowej, a po obu stronach rzeźby aniołów.Warto też zwrócić uwagę na sklepienie ze sztukateriami, kamienną chrzcielnicę z 1624 roku w nawie bocznej i drzwi wejściowe z metalowymi okuciami.
Obok kościoła znajduje się oryginalna dzwonnica z trzema dzwonami, wybudowana została w 1883 roku.
Koniecznie trzeba też zobaczyć tzw. wikarówkę z 1898 roku z interesującymi detalami ciesielskimi, zdradzającą wyraźne wpływy secesyjne.
Zamek
Solecki zamek wznosił się na krawędzi skarpy doliny Wisły, w pobliżu centrum miasteczka. Był ważnym punktem obronnym. Tradycja każe łączyć pierwszą warowną budowlę z królem Bolesławem Śmiałym i datą 1060. Dwaj kronikarze – Janko z Czarnkowa i Jan Długosz twierdzą jednak, że murowany, niewielki zamek na wysokiej skarpie pradoliny Wisły wystawił Kazimierz Wielki, w drugiej lub trzeciej ćwierci XIV wieku. Choć nieopodal biegła „droga królewska”, łącząca Radom z wiślaną przeprawą, zamek zapewne nie był rezydencją monarszą, ale pełnił funkcje obronne – strzegł pozbawionego murów miasta, przepraw wiślanych i komory celnej w pobliskim Kamieniu. Zamek rozbudowano w XV w., a w latach 1604-1627 gruntownie przebudowany przez dzierżawcę Solca, księcia Krzysztofa Zbaraskiego. Uczynił on z surowej , gotyckiej warowni wspaniałą barokową rezydencję. Odnowiony zamek budził zachwyt, porównywano go do pałaców w Krzyżtoporze, Iłży i Janowcu.
Zdobyty w zniszczony prze Karola Gustawa i Rakoczego nigdy nie odzyskał dawnego blasku. Ok.
1780 roku ówczesny starosta Ignacy Przebendowski częściowo odbudował zamek. Kiedy 30 lat później Solec oglądał Michał Elwiro Androlli, były to już ruiny, które wkrótce rozebrano. Dzisiaj na skarpie pozostały tylko mało czytelne fragmenty.Można także podziwiać wiklinową replikę soleckiego zamku. Znajduje się ona w sąsiedztwie Gminnego Ośrodka Kultury (domu z podcieniami).
Dom z podcieniami – komendaria
Powstały w 1787 r. budynek początkowo należał do probostwa; był mieszkaniem komendarza, czyli zarządzającego parafią. Później mieścił się tutaj zajazd i karczma. W dwudziestoleciu międzywojennym dobudowano doń dwukondygnacyjne skrzydło i posadowiono w komendarii szkołę podstawową. Parterowy budynek, usytuowany szczytem do rynku, zbudowano z bali modrzewiowych na planie wydłużonego prostokąta. Od frontu ma głęboki podcień o czterech murowanych kolumnach toskańskich, dźwigających okap dachu. W komendarii ma swoją siedzibę Gminny Ośrodek Kultury, jak również kino za rogiem.
Wkrótce kolejna część szlaku turystycznego "Zabytki Solca nad Wisłą"; przewodnik wydała parafia pw. Wniebowzięcia NMP w Solcu nad Wisłą. Zaprosimy was także do Piotrawina, gdzie przedstawimy także legendę związaną z tym miejscem.
Zachęcamy także do oglądania galerii:
Nadwiślańskie krajobrazy - Solec nad Wisłą i okolice
