Kilka słów o arbuzie
Przez jednych uważany za owoc, przez innych za warzywo. Odmiany arbuzów dostępne w sklepie różnią się barwą miąższu, smakiem. Duże, kuliste lub owalne owoce są wydawane przez rośliny jednoroczne, pochodzące z terenów półpustynnych i stepowych Afryki. Na tym obszarze nadal spotyka się arbuzy występujące w stanie naturalnym. Jako roślina uprawna jest szeroko rozprzestrzenionym gatunkiem, obecnym niemal we wszystkich krajach o ciepłym klimacie. Wygląd roślin arbuza przypomina dyni. Podobnie jak ona, ma długie, szorstko owłosione łodygi, płożące się po ziemi. Liście są duże, sercowate lub powcinane, osadzone na ogonkach liściowych, ciemnozielone. W węzłach liściowych roślina wytwarza wąsy czepne. Żółte kwiaty wyrastają pojedynczo na pędach. Rośliny kawonu są jednopienne. Owoc arbuza to botanicznie rzecz ujmując jagoda. Okryta twardą skórką w różnych odcieniach zieleni, zawiera słodki, wodnisty miąższ o barwie białej, żółtej, pomarańczowej, różowej bądź czerwonej. We wnętrzu owocu znajdują się nasiona, potocznie nazywane pestkami. Ich kolor jest cechą odmianową i obejmuje najczęściej odcienie brązu lub czarnego.
Gdzie dobrze rosną arbuzy
Arbuzy są roślinami wymagającymi przede wszystkim ciepła. Już 15 stopni Celsjusza to dla nich chłód, który hamuje ich wzrost, a przymrozki prowadzą do zamierania. Aby rośliny dobrze rosły, trzeba zapewnić im 22-28⁰C. Wysokie temperatury to nie wszystko. Arbuz kocha słońce, miejsca osłonięte, szybko się nagrzewające, zaciszne. Preferuje glebę próchniczą, zasobną w składniki pokarmowe, żyzną, dobrze przepuszczalną. Miejsce dobrze jest zasilić obornikiem albo kompostem. Optymalne pH wynosi 5,5- 6,0. Rośliny do pełnej dojrzałości potrzebują 2-3 miesięcy upałów. Nie szkodzą im okresowe susze, ale zdecydowanie lepiej jest regularnie je podlewać. Rozległy i płytki system korzeniowy rośliny chętnie skorzysta z podawanej wody. W naszym klimacie arbuzy uprawia się pod osłonami – w tunelach foliowych i szklarniach, ale sadzonki można też umieścić w gruncie i w donicach.
Od nasionka do sadzonki
Produkcja arbuzowej rozsady trwa przeciętnie 4-5 tygodni. Wysiewu nie warto zaczynać zbyt wcześnie, najlepiej zrobić to w kwietniu. Sadzonki będą wymagały przeniesienia na miejsce stałe dopiero po 15 maja. Nasiona wysiewa się do pojemników z żyzną, umiarkowanie wilgotną ziemią i nakrywa perforowaną folią lub specjalną, bezbarwną pokrywką do domowych szklarenek. Zabieg podnosi temperaturę i pomaga w utrzymaniu odpowiedniej wilgotności. Nasiona arbuzów powinny charakteryzować się wysoką kiełkowalnością: https://sklep.swiatkwiatow.pl/nasiona-arbuza/
Do siewu warto, jest używać pojedynczych doniczek lub paletek wysiewnych o dużych komórkach – kawony źle reagują na uszkodzenia systemu korzeniowego. Czynnością zwiększającą efektywność uprawy jest podkiełkowywanie nasion na wilgotnej bibule lub ręczniku papierowym przez 2-4 dni. Kiedy siewki mają już po 3-4 liście, zaczynamy proces hartowania. Wzmocni rośliny i zwiększy ich tolerancje na niskie temperatury. Hartowanie rozsady można prowadzić przez wietrzenie pomieszczeń z roślinami lub wystawienie ich na kilka godzin na zewnątrz przy ładnej pogodzie. Dobrze przygotowana rozsada kawonów ma ok. 30 cm wysokości, jest krępa, ma dobrze wykształcone 4-7 listów. Na miejsce stałe sadzonki umieszcza się co 80-100 cm. Polecane jest ściółkowanie podłoża np. czarną folią. Dobre efekty przynosi też sadzenie na kopczykach i podwyższonych zagonach. Arbuza można uprawiać nie posiadając ogrodu – dobrze mu będzie w donicy na balkonie, pod warunkiem, że będzie dostatecznie duża. Zbiór owoców przypada zazwyczaj pomiędzy połową sierpnia a połową września.
Troskliwa opieka nad arbuzem
Kiedy sadzonki są już na swoim miejscu, można je na kilka dni okryć włókniną, jeśli występuje ryzyko chłodu. Potem czeka nas dokładne odchwaszczanie i systematyczne podlewanie. To drugie musi być wykonywane starannie, tak by nie zmoczyć łodyg i liści. Wilgoć sprzyja występowaniu chorób grzybowych, na które dyniowate są dość podatne. Do nawadniania arbuzów nie wolno stosować zimnej wody – powoduje stres fizjologiczny rośliny. Do zasilania, wykonywanego co 2-3 tygodnie, od momentu kwitnienia, wybieramy nawozu wieloskładnikowe wzbogacone mikroelementami. Polecane jest też przerzedzanie zawiązków – na jednej roślinie nie powinno być ich więcej, jak 3 do 5 sztuk. Oczywiście w trakcie sezonu trzeba chronić rośliny przed chorobami i szkodnikami.
Arbuz to lubiany przez wielu z nas owoc. Poza walorami smakowymi ma pozytywny wpływ na zdrowie. Świetnie gasi pragnienie w upalne dni, działa nawadniająco na organizm. Ma udowodnione korzystne działanie na serce i naczynia krwionośne, polepsza kondycje skóry i paznokci, pomaga zachować smukłą sylwetkę. Spożywanie arbuza regeneruje mięśnie po wysiłku, działa przeciwzapalnie, przeciwutleniająco i antyrakowo. Jak widać, kawon ma wiele do zaoferowania, dlatego też warto podjąć ogrodnicze wyzwanie i wysiać te przepyszne i zdrowe owoce we własnym ogrodzie.
