W czerwcu ubiegłego roku Amerykanka Anna O’Brien zwróciła się do Muzeum Malczewskiego z pytaniem, czy nie byłoby zainteresowane przejęciem kolekcji sztuki ludowej jej ojca – Samuela Fiszmana, urodzonego w Radomiu w wybitnego slawisty i literaturoznawcy, profesora Uniwersytetu Warszawskiego i Polskiej Akademii Nauk, a od 1969 - Wydziału Języków Słowiańskich i Literatury Indiana University w USA. Anna O’Brien przywiozła do Radomia zdjęcia. Zbiór prof. Fiszmana okazał się niezwykle oryginalny, ciekawy i cenny.
GDZIE URODZIŁ SIĘ FISZMAN...
– Ktoś może zapytać, dlaczego kolekcja sztuki ludowej w Muzeum Jacka Malczewskiego? Jest przecież Muzeum Wsi Radomskiej, które wytwory sztuki ludowej gromadzi – mówi Małgorzata Jurecka, kurator wystawy, kierownik działu sztuki nieprofesjonalnej. – Można na to pytanie odpowiedzieć tak: my też mamy dział sztuki nieprofesjonalnej. Dla przyjęcia daru okazały się jednak ważniejsze inne względy. Otóż Samuel Fiszman urodził się w Radomiu w Domu Esterki właśnie, 15 października 1914 roku. I taki był warunek – jeśli kolekcja ma się znaleźć w Polsce, to tylko tu, gdzie się urodził; dosłownie.
Zobacz galerię zdjęć
CERAMICZNE CUDA I DREWNO
Kolekcja to w sumie 107 prac. Najliczniej (73 eksponaty) reprezentowana jest ceramika. A wśród niej wyróżnia się grupa przepięknych naczyń huculskich – bardzo popularnych w Polsce przed II wojną światową, a po niej już dla nas niedostępnych. Spora część ceramiki pochodzi ze znanej pracowni Cwiłyków w Kosowi, której tradycje sięgają końca XIX wieku. Z ceramiki polskiej na uwagę zasługują naczynia wykonane przez Mateusza Starka – najbardziej uznanego mistrza garncarskiego z Łążka Ordynackiego, ceramika równie znanego Stanisława Pastuszkiewicza z Iłży czy iłżeckie figurki ceramiczne Jadwigi Kosiarskiej.
Drugą grupę (22 prace) stanowi rzeźba w drewnie. Także tutaj reprezentowani są niemal wszyscy najbardziej znani i uznani polscy rzeźbiarze ludowi: Józef Janas, Bronisław Chojęta, Ignacy kamieński, Wincenty i Jan Krajeńscy, Jan Lamęcki, Wacław Suska. Możemy też zobaczyć bardzo cenną, XIX-wieczną rzeźbę Chrystusa Frasobliwego nieznanego autora czy równie cenny krucyfiks z przełomu XIX i XX wieku.
Niezwykle rzadkie są też obrazy na szkle: trzy huculskie z lat 30. XX wieku i ciekawostka – „Chrystus w koronie cierniowej” namalowany przez Halinę Konopacką, pierwszą polską złotą medalistkę olimpijską, która pisała też wiersze i malowała.
