W środy zamieszczamy porady prawne, przygotowane przez specjalistów w danej dziedzinie. Mogą też Państwo sugerować tematy tych tekstów, zadawać pytania w sprawach Państwa nurtujących. Wystarczy wysłać je na adres redakcja@cozadzien.pl. Dziś o alimentach.
W dzisiejszym artykule podpowiemy Państwu, co zrobić, by uzyskać alimenty od rodzica, który nie łoży na utrzymanie dziecka.
Co to w ogóle jest obowiązek alimentacyjny? Obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania krewnym, którzy nie są w stanie ich samodzielnie zdobyć. Obowiązek ten obciąża, co do zasady krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo, w przypadku rozwiązania lub unieważnienia małżeństwa obowiązek ten obciąża w pierwszej kolejności byłego małżonka.
Jeśli chodzi o obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka, to oboje rodzice są w równym stopniu zobowiązani do dostarczania dziecku środków utrzymania i wychowania. Nie oznacza to jednak, że obydwoje rodzice są obowiązani łożyć na dziecko taką samą kwotę co miesiąc. Zgodnie z art. 135§1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (w ty przypadku dziecka) oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (rodzica). W pierwszej kolejności należy więc ustalić, jaka kwota jest w stanie zaspokoić usprawiedliwione potrzeby dziecka. Na kwotę tę składają się przykładowo następujące koszty: partycypowanie w kosztach utrzymania mieszkania, koszt zakupu odzieży i obuwia, wyżywienie, leki, środki higieniczne i kosmetyki czy opłaty za zajęcia dodatkowe, na które dziecko uczęszcza.
Poza tym, zgodnie z treścią art. 135§2 KRO, wykonanie obowiązku alimentacyjnego w stosunku do dziecka, które nie jest w stanie jeszcze utrzymać się samodzielnie albo w stosunku do osoby niepełnosprawnej może polegać na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Oznacza to, że fakt prawowania osobistej opieki nad dzieckiem oraz zakres tej opieki będą brane pod uwagę przez Sąd orzekający w sprawie o alimenty.
Zasadą jest, że pozew wnosi się do Sądu, w którego okręgu ma miejsce zamieszkania pozwany. W przypadku roszczeń alimentacyjnych istnieje jednak możliwość wyboru – między Sądem właściwości ogólnej (a więc Sądem, w którego okręgu ma miejsce zamieszkania pozwany) a Sądem właściwym według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej (w tym przypadku dziecka). Jest to duża dogodność, gdyż w sytuacji, gdy jeden z rodziców mieszka w innej części kraju, nie ma konieczności każdorazowego dojeżdżania przez uprawnionego (dziecko, tudzież reprezentującego go drugiego rodzica) do Sądu w jego miejscowości. Pozew należy skierować do Sądu Rejonowego.
Za jaki okres można dochodzić alimentów?
Najczęściej zdarza się, że w pozwie o alimenty zawiera się wniosek o zasądzenie alimentów od dnia wniesienia pozwu. Wówczas Sąd uwzględniając powództwo, zasądzi je nie tylko na przyszłość, ale z „zaległościami” za czas trwania postępowania. Istnieje jednak możliwość dochodzenia alimentów także za okres wcześniejszy, jednak nie dłuższy niż za okres 3 lat poprzedzających wniesienie pozwu – jeżeli zobowiązany nie dostarczał w tym okresie uprawnionemu środków utrzymania i wychowania, a potrzeby dziecka z tego okresu nie zostały zaspokojone bądź zostały zaspokojone, ale na przykład drugi rodzic musiał na tę okoliczność zaciągnąć kredyt, którego jeszcze nie spłacił.
W tym miejscu należy wskazać na jeszcze jedną kwestie wartą uwagi. Pamiętać należy, że sprawa o alimenty może trochę potrwać. Jak wskazano powyżej, w przypadku uwzględnienie powództwa Sąd zasądzi nam alimenty wraz z „zaległościami” od dna wniesienia pozwu. Wyegzekwowanie tych świadczeń będzie jednak możliwe dopiero po wydaniu wyroku. Co więc zrobić, aby móc otrzymywać środki na bieżącą przez cały czas trwania postępowania? Otóż istnieje możliwość zawarci w pozwie wniosku o zabezpieczenie roszczenia, które będzie miało polegać na tym, że zobowiązany będzie miał dostarczać uprawnionemu środków utrzymania już w toku postępowania. Sąd musi wydać w tym przypadku stosowne postanowienie – o udzieleniu zabezpieczenia bądź o odmowie jego udzielenia. Wniosek o zabezpieczenie powinien zostać przez Sąd rozpatrzony w ciągu 7 dni od dnia jego złożenia. Po uzyskaniu takiego zabezpieczenia zobowiązany będzie zobowiązany płacić alimenty, a jeżeli nie będzie tego robił istnieje możliwość wystąpienia do Sądu o nadanie postanowieniu o zabezpieczeniu klauzuli wykonalności i skierowanie sprawy do Komornika (już w czasie trwania postępowania sądowego o alimenty!). Przesłanką udzielenia przez Sąd zabezpieczenia jest uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Zasadniczo w sprawach o alimenty wystarczy załączenie do pozwu odpisu aktu urodzenia dziecka, z tym, że w przypadku dziecka pozamałżeńskiego konieczne jest dołączenie zupełnego odpisu aktu urodzenia.
Co należy dołączyć do pozwu?
Do pozwu należy załączyć przede wszystkim odpis aktu urodzenia dziecka – w przypadku dziecka pozamałżeńskiego konieczny będzie odpis zupełny, w przypadku dziecka pochodzącego z małżeństwa wystarczy odpis skrócony. Wówczas powinno się załączyć także odpis aktu małżeństwa. Dobrze jest też załączyć dokumenty potwierdzające wydatki na dziecko – rachunki, paragony itd.
Wysokość opłaty
Zgodnie z art. 96 ust. 1 p. 1 ustawy o kosztach sądowych w prawach cywilnych, strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych.
Za tydzień: Jak uzyskać świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego.
Kancelaria Adwokacka adwokat Kamila Sznyrowska
