Nowo powstające centrum będzie miejscem współpracy wszystkich Romów, bez względu na to do jakiego klanu należą. Przypomnijmy, że w Radomiu mieszka ok. 500 osób pochodzenia romskiego, a w regionie ok. 800. W większości przypadków są to osoby, które rzadko angażują się w społeczne wydarzenia. Utworzenie Europejskiego Centrum Kultury i Edukacji Romów, jako placówki edukacyjno-kulturalnej, da możliwość wyjścia poza zamknięty krąg Romów. Placówka kultury będzie dla nich szansą na rozwój oraz na poznanie obyczajów i tradycji romskiej przez Polaków.
- To, co osiągnęliśmy na tę chwilę, nie biorąc pod uwagę samej budowy, jest już sukcesem. Walczyliśmy o ten projekt kilka lat. Przede wszystkim udało nam się pozyskać działkę przy ul. Kozienickiej od władz miasta Radomia. Ponieważ na posesję stowarzyszenie otrzymało 99- procentową bonifikatę, koszty uzyskania terenu były niewielkie - mówi Agnieszka Caban, wiceprezes Radomskiego Stowarzyszenia „Romano Waśt. Pomocna dłoń”.
Pozyskana działka ma dla Romów również znaczenie historyczne. W dawnych czasach, gdy Romowie prowadzili wędrowniczy tryb życia, działka przy Kozienickiej była miejscem, w którym tabory miały postój. W późniejszym czasie, gdy wszedł nakaz osiedlania, tam właśnie postawiono baraki, w których mieszkali Romowie nie posiadający własnego lokum. Po 2000 roku ostatni mieszkańcy baraków zostali przesiedleni do mieszkań w blokach, a baraki zlikwidowane.
Stowarzyszenie jednak postawiło na swoim. Głównym motorem napędzającym działania była myśl, że jest to innowacyjny pomysł w skali kraju, ponieważ tego typu centrów nie ma w Polsce, a nawet w pozostałych krajach Europy. - Jeśli już są, to są to jakieś małe ośrodki kultury w przekazanych od miasta salach miejskich budynków. Taka sytuacja jest na przykład na Węgrzech, ale oddzielnego tworu, który funkcjonowałby tylko dla Romów nie ma – mówi Agnieszka Caban.
Centrum będą prowadzili Romowie we współpracy z Polakami. Projekt jest w 100 procentach pomysłem romskim. - Najważniejsze jest to, że mimo przeciwności udało nam się. Gdy startowaliśmy odradzano nam. Mówiono, że Cyganie nigdy nie wybudują czegoś takiego, że nam się nie ufa – dodaje Caban.- Nam chodzi o to, aby zmienić mentalność ludzi, bo widzę, jak Romowie są postrzegani. Wiadomo, że wszystkich stereotypów nie da się przełamać, ale budowa tej placówki z pewnością w tym pomoże.
Projekt nie miałby szans na realizację, gdyby nie wsparcie władz Mazowsza oraz lokalnych polityków, którzy nie tylko nie przeszkadzali w działaniach na rzecz budowy, ale sami zaangażowali się w urzeczywistnienie pomysłu.
Europejskie Centrum Edukacji i Kultury Romów będzie kompleksowym budynkiem, w którym będą przeprowadzanie m.in. szkolenia dla Romów, podnoszące kwalifikacje i zwiększające szansę na wakat na rynku radomskim. Ponadto w kompleksie znajdą sale konferencyjne, w których także będzie można organizować koncerty i festiwale. Znajdzie się także sala gimnastyczna, jako element rekreacji. Prócz dużej bazy noclegowej, swoje miejsce będzie także miała restauracja serwująca kuchnię romską.
Na budowę placówki, której rozpoczęcie planowane jest we wrześniu tego roku, stowarzyszenie "Romano Waśt" otrzyma 6 mln 800 tys. Tak wynika ze wstępnych rozmów, ale czy taki będzie finał i czy rzeczywiście w tym terminie ruszy budowa - pewności nie ma. Procedury otrzymania takiego dofinansowania trwają bardzo długo, dlatego też należy uzbroić się w cierpliwość. Pieniądze, na które czeka organizacja, mają pochodzić ze środków unijnych, z Regionalnego Programu Operacyjnego z Programów Indykatywnych.
Autorką projektu Europejskiego Centrum Edukacji i Kultury Romów jest Adela Głowacka ze stowarzyszenia "Romano Waśt".
