Od dwóch miesięcy Kamienica Deskurów jest radomskim centrum pomocy uciekającym przed rosyjską agresją Ukraińcom. Wojna spowodowała, że niektórzy zapomnieli, iż ten nie tak dawno pieczołowicie odrestaurowany kwartał jest także – a może przede wszystkim – siedzibą Muzeum Historii Najnowszej Radomia. Rok temu kierownictwo Resursy Obywatelskiej (muzeum jest jej częścią) i władze miasta zdradziły pomysł na stałą ekspozycję muzeum - „Przemysł – siła miasta”. Miała pokazywać Radom jako prężnie rozwijające się miasto przemysłowe w latach PRL-u. Dziś wystawa jest gotowa, ale zwiedzający ją cofną się w czasie bardziej – do dwudziestolecia międzywojennego.
– Ekspozycja poświęcona jest całkowicie przemysłowi radomskiemu i historii radomskich fabryk. Idea dość specyficzna, ale... My się zresztą w Resursie dosyć długo zastanawialiśmy, jakiej tematyki powinna dotykać ta wystawa stała. I stwierdziliśmy, że praca jako zajęcie, jako etos w pewnym okresie historii determinowała życie ludzkie. Wybraliśmy okres powojenny i na początku byliśmy zdecydowali, że zaczniemy opowieść od 1945 roku. Bo historia Radomia od tej daty to historia miasta przemysłowego. Miasta, z dynamicznie rozwijającymi się zakładami pracy, w których albo pracował, albo miał kogoś z rodziny każdy radomianin – tłumaczy Justyna Górska-Streicher. – Tylko, że większość z tych zakładów, co wszyscy wiemy, nie powstała po wojnie z niczego. Były kontynuatorami firm z początków niepodległości, z okresu dwudziestolecia. Nie dało się ominąć tych przedwojennych korzeni. Dlatego wystawa rozpoczyna się w 1918 roku.
Jak przyznaje dyrektor Resursy Obywatelskiej, wybranie tej daty na kluczową było też związane z gromadzeniem eksponatów. - Tak to w muzealnictwie jest, że najpierw pojawia się pomysł, idea. A potem zastanawiamy się, co my tak naprawdę chcemy pokazać i za pomocą jakich przedmiotów chcemy opowiedzieć tę historię. I tu się okazało, że w radomskich domach przetrwały przedmioty jeszcze z okresu międzywojennego. Szkoda było z tego bogactwa nie skorzystać – przekonuje.
Na wystawie możemy zobaczyć m.in. przedwojenną ceramiczną spluwaczkę i umywalkę, płytki z Marywilu czy choćby fragmenty oryginalnego balkonu z kamienicy Deskurów.
– Ta ekspozycja to zbiór pamiątek naszych mieszkańców. Budowanie kolekcji zaczęło się od tego, że przyjaciele Resursy, nasi znajomi, kiedy słyszeli, jaką my mamy ideę, bardzo często mówili: „o, ja mam radio”, „ja mam jeszcze garnki z Blaszanki”, „mam kuchenkę” – opowiada dyrektor Górska-Streicher. – Tych eksponatów na wystawie nie ma zresztą dużo. I one zwiedzających ani nie zaskoczą, ani nie zadziwią, bo to, głównie, przedmioty codziennego użytku. Ale mają one pozwolić naszym gościom na taką sentymentalną wycieczkę. Chcemy przypomnieć, jak kiedyś było, jak wyglądał Radom i jak wielka była siła radomian, jaka ogromna przedsiębiorczość w nich drzemała też.
Na piętrze Kamienicy Deskurów zaaranżowano kilka światów – ten domowy, z meblościanką, kryształami, kuchenką z Polmetalu, ze stołem przykrytym ceratą i szafą na wysoki połysk i ten zewnętrzny, podwórkowy z trzepakiem i zaniedbanym trawniczkiem okolonym zużytymi oponami. Jest warsztat szewski i sklep z szalkową wagą, z dosyć ograniczonym asortymentem. Wrażenie robią autentyczne szklane butelki na mleko i kilogramy cukru, którego cena była miernikiem nastrojów społecznych w PRL-u. Zobaczymy kolejkę i nawet możemy wcielić się w jednego ze stojących, dorzucając komentarz do znanego repertuaru tradycyjnych ogonkowych odzywek.
Przede wszystkim jednak są tu buty z Radoskóru, maszyna do pisania i maszyna do szycia z Łucznika, telefony z RWT. – Z telefonu coś usłyszymy i możemy zakręcić tarczą, na maszynie do pisania możemy spróbować napisać fragment tekstu, a taśmociąg będzie elementem poznawczej gry. Udało nam się stworzyć wystawę, która jest w całości interaktywna – cieszy się Justyna Górska-Streicher. – Samo oprowadzanie to zbiór zagadek, które trzeba rozwiązać. A na końcu, przy oryginalnym kasowym okienku, sprawdzić, jak nam poszło.
Dyrektor Resursy Obywatelskiej ma nadzieję, że wszyscy, którzy zdecydują się obejrzeć wystawę „Przemysł – siła miasta”, będą się dobrze bawić. – Ta wystawa ma być zabawą. Organizujemy ekspozycję, która ma po prostu cieszyć radomian, bawić, na której będą się dobrze czuć. Gdzie przejadą się na rowerze, podziwiając widoki Radomia, pozgadują, pouczestniczą, podotykają i powspominają – zachęca.
Wystawie towarzyszy katalog, który można będzie otrzymać bezpłatnie podczas piątkowego wernisażu. - To dosyć obszerne wydawnictwo. Oczywiście, zawiera część formalną, w której opisujemy najciekawsze eksponaty ze zbiorów Muzeum Historii Najnowszej Radomia, ale też składa się z nieco bardziej ulotnych tekstów radomskich kolekcjonerów, pasjonatów, regionalistów. Znajdziemy tu więc artykuł o radomskich neonach i o radomskich rowerach, historię obligacji skarbowych czy barwnych marywilskich płytek. Czyli szereg artykułów przyczynkowych, które z czasem staną się kanwą do dalszych, pogłębionych badań nad historią przemysłu w naszym mieście.
Wystawa jest bezpłatna. Można ją zwiedzać od poniedziałku do piątku i w niedzielę w godz. 9-17. Poza otwartą w piątek wystawą stałą w Kamienicy Deskurów jest też dostępna wystawa czasowa - „Skąd to się wzięło?”.
Wernisaż wystawy „Przemysł – siła miasta. Radom w latach 1918-1989” odbył się w piątek, 22 kwietnia o godz. 19.
