W maju 2009 roku rada miejska objęła ochroną 26 drzew pamiętających czasy zakładania Nowego Ogrodu, czyli parku im. Tadeusza Kościuszki, albo rosnących na tym terenie zanim w ogóle pomyślano o parku; mogą mieć od 120 do 300 lat. To jesiony wyniosłe, dęby szypułkowe i dąb czerwony, lipa drobnolistna, klony pospolite, grab pospolity, robinie akacjowe, klon jawor i korkowiec amurski. W 2014 pomnikami przestały być dwa klony, rok później – jeden.
W styczniu i lutym tego roku przeprowadzono oględziny drzew w parku Kościuszki, także rosnących tam pomników przyrody. Zdecydowana większość ma się świetnie – w ciągu 12 lat nie tylko znacznie urosły, ale także spotężniały. Np. jeden z jesionów wyniosłych urósł aż 10 metrów (z 21 do 31), a obwód jego pnia powiększył się z 288 do 332 cm, a jeden z dębów szypułkowych urósł sześć metrów, a obwód jego pnia zwiększył się z 278 do 310 cm. Jest jednak i zła wiadomość – przyrodnicy ustalili, że trzy klony (obwód pnia 240, 245 i 236 cm) są w złym stanie. Na tyle, że sugerują, by zdjąć z nich ochronę - z powodu „utraty wartości przyrodniczych”. Chodzi także o zapewnienie bezpieczeństwa przechodniom, bo dwa drzewa rosną tuż przy głównych alejach, a jedno u podnóża górki saneczkowej. „Klon nr 23 całkowicie utracił koronę, jego pień jest porośnięty owocnikami grzybów pasożytniczych, a u nasady widoczna jest zaawansowana zgnilizna. Klony o liczbach porządkowych: 8 i 9 utraciły około 50% objętości korony, a tylce po obłamanych konarach są w stanie postępującego rozkładu tkanki drzewnej. - czytamy w uzasadnieniu uchwały w sprawie ustanowienia pomnika przyrody „Starodrzew Nowego Ogrodu w Radomiu”, przygotowanym na poniedziałkową sesję rady miejskiej. - „W roku 2020 w parku im. Tadeusza Kościuszki właśnie korony tego gatunku drzew uległy drastycznym wyłamaniom wskutek działania sił natury”.
Przy okazji wyszło na jaw, że jeden z dębów wpisany jako holenderski jest w istocie dębem szypułkowym.
Ale do grupy pomnikowych drzew można wpisać dwa kolejne. Jeden z grabów pospolitych ma w obwodzie 165, a drugi 200 cm; oba mierzą po 17 m. „Rosną w wyeksponowanych miejscach parku im. T. Kościuszki, przy alei Kazimierza Paździora. Posiadają nisko osadzone, rozłożyste korony i malowniczo wyrzeźbione powierzchnie pni, co stanowi o wyjątkowym i unikalnym charakterze tych drzew. Przedmiotowe graby szczególnie wyróżniają się spośród innych drzew tego gatunku rosnących, nie tylko na terenie Parku Kościuszki. Podczas waloryzacji Parku Kościuszki grab o obwodzie 200 cm został wyeksponowany poprzez podświetlenie, w celu podkreślenia jego wartości ozdobnych” - czytamy w uzasadnieniu.
Ponieważ zmian jest dużo, miasto postanowiło nie zmieniać po raz kolejny starej uchwały, tylko przygotować nową. Przy okazji będzie można uaktualnić dane dotyczące wysokości i grubości wszystkich drzew objętych ochroną.
