PLANTY pokazywaliśmy TUTAJ, GLINICE - TUTAJ, USTRONIE - TUTAJ, XV-lecie - TUTAJ, OBOZISKO – TUTAJ, ZAMŁYNIE - TUTAJ, POŁUDNIE - TUTAJ, FIRLEJ I WINCENTÓW - TUTAJ, BORKI- TUTAJ, MICHAŁÓW - TUTAJ.
Granice najstarszej dzielnicy Radomia stanowią rzeka Mleczna, Stary Ogród, ulica Limanowskiego i Dębowa. Zacząć należałoby od tego, że mieści się tu Piotrówka. Gród ten powstał na torfiastym gruncie doliny rzeki Mlecznej na przełomie X i XI wieku. W późniejszym okresie został otoczony potężnym wałem drewniano- ziemnym oraz dwiema fosami – mokrą i suchą. Ta druga miała być zasypana w XV wieku. Wokół grodu powstały dwie osady. Najprawdopodobniej od początku XI wieku na Piotrówce w drewnianym zamku siedzibę mieli kasztelanowie, sprawujący władzę w imieniu monarchów. W grodzie znajdował się także najstarszy radomski kościół – pod wezwaniem św. Piotra. Z czasem na Piotrówce i wokół niej zrobiło się ciasno, a jedna z dalej położonych osad rozwinęła się w miejski organizm, gdzie zbudowano kościół Św. Wacława. To był tzw. Stary Radom, gdzie znajdował się pierwszy w mieście rynek. Teren ten, jak i obszar Piotrówki, straciły na znaczeniu po XIV wieku, kiedy to decyzją Kazimierza Wielkiego na wolnym terenie bardziej na północ zaczęto tworzyć „Nowe Miasto Radom" (dzisiejsze Miasto Kazimierzowskie). Obszar starego grodu przeznaczono na cmentarz, który istniał aż do początku XIX wieku.
Stare Miasto
Jeszcze chwila o kościele
pod wezwaniem Św. Wacława. Został ufundowany przez Leszka Białego.
Wzniesiono go z drewna w drugiej połowie XII w. Pod
koniec XIII w. wybudowano na tym miejscu świątynię z cegły palonej.
Pierwsza rozbudowa kościoła miała miejsce w XV w., kolejna w XVI w. Na
początku XIX w. kościół zajęli Austriacy i używali go jako magazyn
wojskowy. W połowie XIX w. władze rosyjskie przebudowały świątynię i
urządziły tu więzienie etapowe, skąd wywożono zesłańców na Syberię.
W latach 1922 - 1923, kiedy w Radomiu szalała epidemia, kościół był
szpitalem przeznaczonym dla chorych na tyfus. W okresie międzywojennym
użytkowany był jako dom starców, po wojnie mieścił się tu Oddział
Psychiatryczny Szpitala Miejskiego. Dopiero w 1978 roku budynkowi
przywrócono jego pierwotne przeznaczenie sakralne.
NOWY ŚWIAT NA STARYM MIEŚCIE
Wiele osób, zwłaszcza starszych, nazywa jeszcze część dzielnicy Nowym Światem. Wzięło się to pewnie stąd, że dzisiejsza ul. Limanowskiego (za PRL - Dzierżyńskiego!) nazywała się przed II i zapewne I wojną właśnie Nowym Światem. Tutaj - a dokładnie przy ówczesnej ul. Nowy Świat 5 - w 1922 założona została Państwowa Fabryka Wyrobów Tytoniowych - w zabudowaniach byłego rosyjskiego Monopolu Spirytusowego. Sprowadzono 25 maszyn i ok. 340 robotnic i kilkudziesięciu robotników rozpoczęło pracę w grudniu 1923 r. W 1924 r. w pobliżu wzniesiono magazyn, rok później budynek fabryki zyskał dodatkową kondygnację, postawiono też nowy 4-piętrowy budynek fabryki. 1927 r. nieopodal założono nawet żłobek i ochronkę dla dzieci pracowników - to byłą nowoczesność! Podczas II Wojny Światowej w „Tytoniówce” mieściły się tajne siedziby Armii Krajowej i Armii Ludowej. Konspiranci zbierali się w magazynach fabryki lub na plebanii u ks. Andrzeja Łukasika. W latach 90. radomska fabryka przeszłą na własność francuskiej firmy Seita, dziś należy do koncernu francusko-hiszpańskiego Altadis Polska S.A.
Nowy Świat
Przy ul. Limanowskiego znajduje się też budynek dawnego dworu Karschów - bogatej rodziny radomskich przemysłowców. Obecnie mieści się w nim Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa. Nieopodal stoi "karszówka" - budynek, który zbudowano w 2008 roku w miejsce XIX-wiecznego pałacu Karschów. Piękny oryginalny pałac nie został uznany za zabytek i pozwolono na jego dewastację i w końcu rozbiórkę. Na jego miejscu miała stanąć kopia, ale prywatny właściciel nie zastosował się do wytycznych. W nowej "karschówce" prowadzono lokal gastronomiczny. Dziś, po trzech pożarach, pusty budynek jest wystawiony na sprzedaż.
