Między ul. Kanałową a Bóżniczną, prostopadła do ul. Podwalną
Dowódca Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB), przywódca powstania w getcie warszawskim.
Urodził się w 1919 lub 1920 roku w Wyszkowie (według niektórych źródeł – w Warszawie. Był synem Abrama i Cyrli z domu Zandram. Kiedy miał kilka lat, rodzina Anielewiczów przeprowadziła się do Warszawy, na biedne Powiśle. Rodzice Mordechaja prowadzili sklep na Tamce.
Uczył się w siedmioklasowej szkole powszechnej Żydowskiego Stowarzyszenia Oświatowo-Kulturalnego „Tarbut” – organizacji kulturalno-oświatowej, działającej pod auspicjami Organizacji Syjonistycznej; językiem wykładowym był tam hebrajski. Po jej ukończeniu w 1933 roku kontynuował naukę w prywatnym Gimnazjum Męskim La-Or (hebr. Ku Światłu) na Nalewkach. Uczył się tak dobrze, że zwolniono go z płacenia czesnego. Maturę zdał w 1935.
Początkowo (w latach 1933-1935) Anielewicz był członkiem Bejtaru – skrajnie prawicowej żydowskiej organizacji młodzieżowej syjonizmu rewizjonistycznego, potem został aktywistą lewicowo-syjonistycznej organizacji skautowskiej Ha-Szomer ha-Cair. Od 1937 roku był członkiem komendy warszawskiej tej organizacji, a dwa lata później wszedł w skład ścisłego zarządu – Komendy Naczelnej. Organizował grupy samoobrony przeciwko antysemickim akcjom Obozu Narodowo-Radykalnego, ale także przeciwko nacjonalistom żydowskim. Jako przedstawiciel Ha-Szomer ha-Cair nawiązał dobre stosunki ze Związkiem Harcerstwa Polskiego, co okazało się pomocne po wybuchu II wojny światowej.
Po inwazji sowieckiej na Polskę Mordechaj Anielewicz próbował zorganizować - przez granicę polsko-węgierską - szlak przerzutu młodzieży żydowskiej do Palestyny. Bez powodzenia. Został zatrzymany na granicy z Związkiem Sowieckim, trafił do Wilna.
W 1940 wrócił do Warszawy. Tu zaczął tworzyć ruch oporu - organizował dla młodzieży kółka oraz seminaria oświatowe i kulturalne. Wraz z kolegami z Ha-Szomer ha-Cair jeździł też po Polsce - przedostawali się do gett, przewozili podziemną prasę, zachęcali miejscowe organizacje do pracy konspiracyjnej. Prawdopodobnie to wtedy odwiedził Radom; dr Jerzy Borysowicz ukrywał go w prowadzonym przez siebie szpitalu psychiatrycznym.
We wspomnieniach kolegów zachował się jako osoba wyróżniająca się zaangażowaniem i zdolnościami organizacyjnymi; wzbudzał zaufanie swoją skromnością, opanowaniem i wnikliwością. Był również uzdolnionym dziennikarzem. W warszawskim getcie współredagował konspiracyjne pismo „Neged ha-Zerem” (hebr. Pod Prąd).
Wiosną 1942 roku Anielewicz współtworzył Blok Antyfaszystowski. Podczas tzw. Wielkiej Akcji – deportacji 300 tys. Żydów do obozu w Treblince Anielewicza nie było w getcie; przebywał na Śląsku. Po powrocie do Warszawy, we wrześniu 1942, został członkiem kierownictwa Żydowskiej Organizacji Bojowej. Dwa miesiące później wybrano go komendantem ŻOB. Podczas kolejnej akcji deportacyjnej - 18 stycznia 1943, Anielewicz zainicjował po raz pierwszy zbrojny opór w getcie. Sam walczył na rogu ul. Niskiej i Zamenhofa.
19 kwietnia 1943 Mordechaj Anielewicz stanął na czele powstania w getcie. Razem ze swoją dziewczyną – aktywistką Ha Szomer ha-Cair Mirą Fuchrer (Fuchter) i blisko 120 powstańcami - członkami komendy ŻOB przebywał w bunkrze przy ul. Miłej 18. Zginął w nim 8 maja. Według relacji jednego ze świadków, popełnił wraz z innymi samobójstwo, kiedy Niemcy otoczyli bunkier.
![Zderzenie czterech aut na Warszawskiej [AKTUALIZACJA]](/img/2024/11/16/_min/dsc04576.jpg)
